0%

Alım ve satım ile ilgili hadisi şerifler

ALIM VE SATIM İLE

İLGİLİ HADİSİ ŞERİFLER

KÜTÜB-İ  SİTTE

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sıdk Ve Emanet
Kaynak: Tirmizi, Büyu 4, (1209); İbnu Mace, Ticarat 1, (2139)
Ravi (r.a.): Ebu Sa’id el-Hudri
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurdu: “Emin ve doğruluktan ayrılmayan ticaret ehli (ayette sırat-ı müstakim ashabı olarak zikredilen) peygamberler, sıddikler, şehidler ve salihlerle beraberdir.”
Kayıt No.: 194 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sıdk Ve Emanet
Kaynak: Tirmizi, Büyu 4, (1210); İbnu Mace, Ticaret 3, (2146)
Ravi (r.a.): Rifa’a İbnu Rafi
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü tüccarlar facirler (günahkarlar) olarak diriltilecekler. Ancak Allah’tan korkanlar, iyilik yapanlar ve doğruluktan ayrılmayanlar müstesna”
Kayıt No.: 195 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sıdk Ve Emanet
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 1, (3326, 3327); Tirmizi, Büyu 4, (1208); Nesai, Eyman 7, (7, 15)
Ravi (r.a.): Kays İbnu Ebi Gareze el-Gıfari
Hadis: Biz hicret etmezden önce simsarlar olarak isimlendiriliyorduk. Bir gün, Medine’de, bize Hz. Peygamber (sav) uğradı. Bize ondan daha iyi bir isim verdi. Buyurdu ki: “Ey tüccarlar, satış işine, yemin ve boş söz karışır…” (Bir başka rivayette şöyle denmiştir: “Satış işine yemin ve yalan bulaşmaktadır, siz (Rabbin gadabını söndüren) sadaka karıştırın”)
Kayıt No.: 196 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sıdk Ve Emanet
Kaynak: Buhari, Büyu 26; Müslim, Müsakat 13 (1607); Ebu Davud, Büyu 6, (3335); Nesai, Büyu 5. (7, 246)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’ı işittim, diyordu ki: “(Ticarette yalan) yemin,(tüccarın zannınca) mala rağbeti artırır. (Halbuki gerçekte) kazancı giderir.”
Kayıt No.: 197 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sıdk Ve Emanet
Kaynak: Buhari, Büyu 19, 22, 44, 46; Müslim, Büyu 47, (532); Ebu Davud, Büyu 53, (3459); Tirmizi, Büyu 26, (1246); Nesai, Büyu 3, (7, 244-245)
Ravi (r.a.): Hakim İbnu Hizam
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: “Alıp-satanlar” birbirlerinden ayrılmadıkça (vazgeçmekte) muhayyerdirler. Alıp-satanlar alış-verişi sıdk ve doğruluk üzere yapar (kusuru) beyan ederlerse alış-verişleri her ikisi hakkında da mübarek kılınır. Yalan söylerler (kusurları) gizlerlerse, belli bir kar sağlasalar bile, alış-verişlerinin bereketini kaybederler.” Bir rivayet şöyledir: “Alış-verişlerinin bereketi yok edilir: Yalan yemin malı rağbetli, kazancı bereketsiz kılar.”
Kayıt No.: 198 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık
Kaynak: Buhari, Büyu 16; Tirmizi, Büyu 75, (1320)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Satışında, satın alışında, borcunu ödeyişinde cömert ve kolaylaştırıcı davranan kimseye Allah rahmetini bol kılsın.” (Tirmizi’nin rivayeti şöyledir: “Allah, sizden önce yaşamış olan bir kimseye rahmetiyle muamele etti. Çünkü bu adam satınca kolaylık gösterir, satın alınca kolaylık gösterir, alacağını isteyince (kabalık ve sertlik değil, anlayış ve) kolaylık gösterirdir”)
Kayıt No.: 199 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık
Kaynak: Tirmizi, Büyu 75 (1319)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurur: “Allah, satıştaki müsamahayı, satın alıştaki müsamahayı, ödemedeki müsamahayı sever”
Kayıt No.: 201 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık
Kaynak: Buhari, Büyu 17-18, Enbiya 50, İstikraz 5; Müslim, Müsakat 26-31, (1560)
Ravi (r.a.): Huzeyfe ve Ebu Mes’ud el-Bedri
Hadis: Resulullah (sav)’ın şöyle söyediğini işittiklerini anlatırlar; “Sizden önce yaşamış olan birisine, ruhunu kabzetmek üzere melek gelmiş idi, sordu: “Bir hayır işledin mi?” Adam: “Bilmiyorum” diye cevapladı. Kendisine tekrar: “Hele bir düşün (belki hatırlarsın) dendi. Adam: “Bir şey hatırlamıyorum, ancak dünyada iken, insanlarla alış-veriş yapardım. Bu muamelelerimde zengine ödeme müddetini uzatır, fakire de (ödeme işlerinde müsamaha ve bazı eksikliklerini bağışlamak suretiyle) kolaylık gösterirdim” dedi. Allah onu (bu kadarcık iyiliği sebebiyle affedip) cennetine koyduk.
Kayıt No.: 202 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık
Kaynak: Muvatta, Büyu 15, (2, 621); Buhari, Sulh 10; Müslim, Müsakat 19, (1557)
Ravi (r.a.): Amra Bintu Abdirrahman
Hadis: Bir adam bir meyve bahçesinin meyvelerini toptan satın aldı. Meyveyi toplayıp miktarını tayin edince, tahmin edilenden noksan buldu. Bahçe sahibini görerek eksik çıkan kısmı hesaptan düşmesini veya alım-satım akdinden dönmesini taleb etti. Fakat adam teklif edilenleri kabul etmemeye yemin etti. Bunun üzerine müşterinin annesi, Hz. Peygamber (sav)’e müracaat ederek durumu arzetti. Resulullah (sav): “O adam, hayır yapmamaya yemin etmiştir” buyurdu. Bu sözü işiten bahçe sahibi Hz. Peygamber (sav)’e gelerek: “Ey Allah’ın Resulü, talebini kabul ettim” dedi.
Kayıt No.: 203 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 54, (3460); İbnu Mace, Ticarat 26, (2199)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdu ki: “Kim bir Müslümanm ikalesini (yani alım-satım akdini feshetmesini) kabul ederse, Allah da onu düşmekten kurtarır”
Kayıt No.: 204 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 8, (3340); Nesai, Büyu 54, (7, 284)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “(Şer’i hukuku ödemek için) vezin’de Mekke halkının vezn’i esastır, keyl’de de Medine halkının keyl’i esastır.”
Kayıt No.: 205 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 52
Ravi (r.a.): Mikdam İbnu Ma’dikerb
Hadis: Resulullah (sav)’ın şu sözünü nakletti: “Yiyeceklerinizi kile ile ölçün, sizin için mübarek kılınsın.”
Kayıt No.: 206 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 9, (1217)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Hz. Peygamber (sav) mikyal (ölçek) ve mizan (terazi) kullananlara şöyle hitab etti: “Sizler bizden önce gelip geçen kavimleri helak eden iki işi uzerinize almış bulunmaktasınız”
Kayıt No.: 207 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Eyman 18, (3279)
Ravi (r.a.): İbnu Harmele
Hadis: Ümmü Habib Bintü Züeyb İbnu Kays el-Müzenniyye, bize (ölçüm işlerinde kullanılan) bir sa’ bağışladı. Ümmü Habib bize rivayet etti ki, kendisine, İbnu Ahi Safiyye’den geldiğine göre, Resulullah (sav)’ın zevce-i pakleri Safiyye validemiz (ra) bağışlanan bu sa’in, Hz.Peygamber (sav)’nın kullandığı sa’ olduğunu söylemiştir. Ravilerden Enes İbnu İyaz der ki: “Ben bu sa’ı denedim, (kontrol ettim) gördüm ki bu sa’, Emevi Halifesi Hişam İbnu Abdi’l-Melik’in kullandığı müdd’le iki buçuk müdd miktarında idi”
Kayıt No.: 208 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Buhari, İ’tisam 16, Kefarat 5; Nesai, Zekat 44, (5, 54)
Ravi (r.a.): es-Saib İbnu Yezid
Hadis: Hz. Peygamber (sav) devrinde bir sa’ bugün sizlerin kullanmakta olduğunuz müdd’le, bir müdden üçte bir müdd miktarında fazla idi. Ancak bu miktara Ömer İbnu Abdilaziz merhum zamanında ilave bulunuldu.
Kayıt No.: 209 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ölçüler Ve Tartılar Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 51
Ravi (r.a.): Osman
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sattığın zaman tart, satın alınca tarttır.”
Kayıt No.: 210 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler
Kaynak: Müslim, Mescid 288, (671)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular: “Allah’ın en çok sevdiği yerler mescidlerdir. Allah’ın en ziyade nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır.”
Kayıt No.: 211 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler
Kaynak: Müslim, Fedailu’s-Sahabe 100, (2451)
Ravi (r.a.): Selman
Hadis: Elinden geliyorsa, çarsıya ilk giren olma. Oradan son çıkan da olma. Çünkü çarşı, şeytanın, (insanları şaşırtmak için kıyasıya) savaş verdiği yerdir, bayrağı da orada dalgalanır.”
Kayıt No.: 212 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler
Kaynak: Tirmizi, Vitr 21, (487)
Ravi (r.a.): Ömer
Hadis: “Bizim çarşımızda dini bilen kimseler satıcılık yapsın” buyurmuştur.
Kayıt No.: 213 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Ebu’d-Derda
Hadis: Ben, Şam’daki Ümeyye Camii’nin merdivenlerinde bir dükkan sahibi olup, her gün elli dinar kazanıp Allah yolunda harcamak ve bu esnada namazlarımı da hep cemaatle kılmak, Allah’ın helal kıldıklarını da haram etmemek şartlarını arzulamaktan ziyade, Allahu Tealanın, haklarında: “…o kimseler ki ne bir ticaret ne de bir alış veriş onları Allah’ı zikretmekten alıkoymaz” (Nur, 36) övgüsünü kullandığı kimselerden olmamaktan korkarım.”
Kayıt No.: 214 

3

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Necasetler
Kaynak: Buhari, Büyu 112, Meğazi 50; Müslim, Müsakat 71, (1581); Ebu Davud, Büyu 66, (3486); Tirmizi, Büyu 61, (1297); Nesai, Büyu’ 93, (7, 309-310); İbnu Mace, Ticarat 11, (2167)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Mekke’nin fethedildiği sene Hz. Peygamber (sav)’i Mekke’de işittim, şöyle buyuruyordu: “Cenab-ı Allah içki, ölmüş hayvan, domuz ve putun alım-satımını yasakladı.” Bunun üzerine: “Ey Allah’ın Resulü “ölmüş hayvanların iç yağı hakkında ne buyurursunuz, zira onunla gemiler yağlanır, derilere sürülür, kandiller aydınlatılır” dendi. Cevaben: “O (nun satışı) haramdır” buyurdu ve ilave etti: “Allah Yahudilerin canını alsın. Allah onlara ölmüş hayvanların iç yağını haram kıldığı vakit bu yağı erittiler, sonra satıp parasını yediler.”
Kayıt No.: 215 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Necasetler
Kaynak: Müslim, Musakat 68, (1579); Muvatta, Eşribe 12, (2, 846); Nesai, Büyu 90, (7, 307-308)
Ravi (r.a.): Abdurrahman İbnu Va’le’nin
Hadis: bnu Abbas (ra)’dan üzüm şırası hakkında sorunca ondan şu cevabı almıştır: “Adamın biri Resulullah (sav)’a bir şarap dağarcığı hediye etmişti, kendisine “Allah’ın bunu haram kıldığını bilmiyor musun?” dedi. Adam: “Hayır bilmiyorum” cevabını verdi ve yanında bulunan birisine birşeyler fısıldadı. Resulullah (sav) adama “Ona ne fısıldadın?” diye sorunca adam: “Onu satmasını emrettim” dedi. Resulullah (sav), “içilmesi haram olanın satılması da haramdır” buyurdu ve iki şarap dağarcığının ağızlarını açarak içlerini boşalttı.”
Kayıt No.: 216 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Necasetler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 66 (3488)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’ı Kabe’nin yanında otururken gördüm. Bir ara başını semaya kaldırarak güldü ve şunu söyledi: “Allah Yahudilere lanet etsin, Allah Yahudilere lanet etsin, Allah Yahudilere lanet etsin! Allah onlara (ölmüş hayvanların) iç yağını yasaklamıştı tutup bunu sattılar ve parasını yediler. Halbuki Allah bir millete bir şeyin yenmesini haram etti mi, onun parasını da haram etti demektir.”
Kayıt No.: 217 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Necasetler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 66, (3489)
Ravi (r.a.): el-Muğire
Hadis: Resulullah (sav) buyurdu ki: “Kim içki satarsa, hınzır kasaplığı da yapsın.”
Kayıt No.: 218 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Necasetler
Kaynak: Ebu Davud, Eşribe 3 (3675); Tirmizi, Büyu 58, (1293)
Ravi (r.a.): Ebu Talha
Hadis: Resulullah (sav)’dan “içkiye varis olan yetimler” hakkında sormuştur. Resulullah (sav): “Dök onu!” emretmiştir. Ebu Talha: “Sirke yapsam olmaz mı?” deyince de “Hayır!” diye cevap vermiştir. (Tirmizi’nin rivayetinde: “Şarabı dök, küplerini de kır” buyurmuştur)
Kayıt No.: 219 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 49, 51, 54, 55, Hudud 42; Müslim, Büyu 29, 35, 40, 41, (1525-1526-1528-1529); Nesai, Büyu 55, (7, 286-287); Ebu Davud, Büyu 67 (3492); Tirmizi, Büyu 56, (1291); Muvatta, Büyu 40, (2, 640-641); İbnu Mace, Ticarat 37, (2226)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle demiştir: “Bir yiyecek satın alan kimse, onu kabzetmeden önce satamaz.”
Kayıt No.: 220 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Müslim, (1527)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Biz hayvanla gelenlerden tartmadan göz kararıyla yiyecek satın alırdık. Sonra Hz. Peygamber (sav) satın aldığımız bu şeyleri başka yere naklederek yerini değiştirmeden satmamızı yasakladı.”
Kayıt No.: 221 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Nesai, Büyu 60, (7, 289), Ebu Davud, Büyu 70 (3503); Tirmizi, Büyu 19, (1232); İbnu Mace, Ticarat 20, (2187)
Ravi (r.a.): Hakim İbnu Hizam
Hadis: “Ey Allah’ın Resulü” dedim, “bana gelip, birşeyler almak isteyenler oluyor. Halbuki istenen şey bende yoktur. Bu durumda bilahere çarşıdan satın alarak teslim etmek üzere istenen şeyi satayım mı?” “Hayır” dedi, yanında mevcut olmayan şeyi satma.”
Kayıt No.: 222 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 49, 51, 54, 55, Hudud 42; Müslim, Büyu 29, 35, 40, 41, (1525-1526-1528-1529); Nesai, Büyu 55, (7, 286-287); Ebu Davud, Büyu 67 (3492); Tirmizi, Büyu 56, (1291); Muvatta, Büyu 40, (2, 640-641); İbnu Mace, Ticarat 37, (2226)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Resulullah (sav) bir kimsenin, yiyecek maddesini tam olarak kabzetmiş olmadan satmasını yasakladı. Tavus derki: “İbnu Abbas’a “Bu nasıl olur?” diye sordum da bana şu cevabı verdi: “Bu dirhemlerin dirhemlerle alınıp satılmasıdır, yiyecek maddesi ise tehir edilmiştir.”
Kayıt No.: 223 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Müslim, Büyu 40 (1528)
Ravi (r.a.): Süleyman İbnu Yesar
Hadis: Ebu Hüreyre (ra) Mervain İbnu’l-Hakem’e: “Sen faiz ticaretini helal kıldın” dedi. Mervan: “Ne yapmışım?” diye sordu. Ebu Hüreyre tekrar: “Sen sened satışını helal addetmişsin. Halbuki Resulullah (sav), tam olarak kabzedilmezden önce yiyecek satışım yasakladı”, dedi. Ravi der ki: “Bu konuşma üzerine Mervan halka hitab ederek sened satışını yasakladı.” Süleyman ilave etti: “Ben muhafızların bu senedleri, halkın elinden topladıklarını gördüm
Kayıt No.: 224 

 

4

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Kabzedilmeyen Satışa Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 47, Hibe 25
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Bir sefer sırasında Hz. Peygamber (sav)’le beraber bulunuyorduk. Ben Hz. Ömer’e ait, yüke yeni alıştırılan henüz zabtı zor bir devenin üzerindeydim. Deve dik başlılık edip cemaatin önüne önüne giderdi. Babam Ömer (ra) devenin bu davranışından üzülür, onu tekrar geriye atardı. Bana da: “Devene sahib ol, Resulullah (sav)’ın önüne geçmesin” derdi. Sonunda Resulullah (sav): “Ey Ömer, onu bana sat” dedi. “Pekala o senin olsun ey Allah’ın Resulü” dedi. Böylece deveyi Hz. Peygamber (sav) ondan satın almış oldu. Sonra da Resulullah (sav) bana dönerek: “Ey Abdullah, deveyi sana bağışladım, artık o senindir, onu istediğin gibi kullan” dedi.
Kayıt No.: 225 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 82-87, Müsakat 17, Selem 4; Müslim, Büyu 51, 59, 79, (1534-1535-1539); Ebu Davud, Büyu 20, (3361); Nesai, Büyu 28 (7, 262-263), 40 (7, 270-271), Eyman 45 (7, 33); İbnu Mace, Ticarat 32, (2214-2215); Muvatta, Büyu 10, (2.618)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle emretti: “Ağaçların üzerinde o yılın meyve” leri (olgunlaşmaya) salih olduğu (kızarmak, sararmak suretiyle) zahir olana kadar, meyveleri satmayın. Yaş hurmayı kuru hurma karşılığında da satmayın.” Yüce Abdullah İbnu Ömer, Zeyd İbnu Sabit’in şöyle dediğim rivayet etmiştir: Resulullah (sav) yaş hurmayı kurusu ile değiştirmeyi yasakladıktan sonra, ariyyenin (muayyen bir ağacın başındaki yaş hurmayı) yerdeki yaş veya kuru hurma ile tebdiline müsaade buyurdu. Bu çeşit bir değiş tokuşa başka alım-satımlarda müsaade buyurmadı.” İbnu Ömer’e meyvenin salih olarak ortaya çıkması nedir? diye sorulunca şu cevabı verirdi: “Meyvenin afete uğrayarak zarar görme tehlikesini atlatmasidir.”
Kayıt No.: 226 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 83, Selem 4; Müslim, Müsakat 15-17 (1555), Büyu 49, 50 (1534-1554); Muvatta, Büyu 11 (2, 618); Ebu Davud, Büyu 23, (3367); İbnu Mace, Ticaret 61, (2284)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Hz. Peygamber (sav) olgunlaşmazdan önce meyvenin ağacın basında iken satılmasını yasakladı. Kendisine (sav) meyvenin olgunlaşması ile ne kastediliyor? diye sorulunca: “Onun kızarması ve sararmasıdır” diye açıkladı ve ilave etti: “Cenab-ı Hakk bir afet vererek meyveye mani olacak olsa, kardeşinden aldığın parayı nasıl helal addedeceksin?”
Kayıt No.: 228 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 83, Zekat 58; Müslim, Büyu 53 (1536); Ebu Davud, Büyu 23, (3370-3373); Nesai, Büyu 28, (7, 264)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav) alacalanmazdan önce meyvenin satılmasını yasakladı. “Meyvenin alacalanması nedir?” diye sorulanca: “Kızarması, sararması ve yenir hale gelmesidir” diye açıkladı.
Kayıt No.: 229 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 23, (3371); Tirmizi, Büyu 15 (1228); İbnu Mace, Ticarat 32, (2217)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Resulullah (sav) siyahlanmazdan önce üzümün, sertleşmezden önce hububatın satılmasını yasakladı.”
Kayıt No.: 230 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Muvatta, Büyu 13, (2,619)
Ravi (r.a.): Harice İbnu Zeyd
Hadis: Anlattığına göre ravinin babası, Süreyya yıldızı doğmadıkça meyve satmazdı.
Kayıt No.: 231 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 83, Şürb 17; Müslim, Büyu 64, (1540); Ebu Davud, Büyu 20, (3363); Tirmizi, Büyu 64, (1303); Nesai, Büyu’ 35, (7, 268)
Ravi (r.a.): Sehl İbnu Ebi Hasme
Hadis: Hz. Peygamber (sav) yaş hurmayı kuru hurma ile değiştirmeyi yasakladı ve “Bu riba’dır, buna müzabene denir” buyurdu. Ancak ariyye satışını bundan istisna etti. Ariyye bahçe sahibinin ayırdığı bir veya iki hurma ağacıdır. Onların başındaki meyvenin kuruyunca ne kadar olacağını göz kararıyla tahmin eder. Bunun bedelince yaş hurma (satın alıp) yer” (Tirmizi bir başka rivayette şu ilaveyi kaydeder: “Resulullah (sav) yaş üzümü kuru üzümle her meyveyi, meyve cinsinden tahmini karşılığıyla satmayı yasakladı.” Yahya İbnu Said ariyye’yi şöyle açıkladı: “Kişinin ailesine yedirmek maksadıyla birkaç hurma ağacının yaş meyvesini, – miktarını tahmin yoluyla takdir edip – kuru hurma karşılığında satın almasıdır.”)
Kayıt No.: 232 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu, 83 (Şürb 17); Müslim, Büyu 71, (1541); Ebu Davud, Büyu 21, (8364); Nesai, Büyu 35, (7, 268); Tirmizi, Büyu 63, (1301); Muvatta, Büyu 14, (2, 620)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Hz. Peygamber (sav), kuru hurma vererek, tahmin yoluyla ariyyelerin satın alınmasına, beş vask veya beş vasktan az miktar için izin verdi.” Ravilerden biri, “beş vask” mı dedi, yoksa “beş vasktan az” mı dedi diye şüphe etmiştir.
Kayıt No.: 233 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 82; Müslim, Büyu 105, (1546); Muvatta, Büyu 23-25 (2, 625); Nesai, Müzara’a 45, (7, 39)
Ravi (r.a.): Ebu Sa’id
Hadis: Hz. Peygamber (sav) müzabene ve muhakala’yı yasakladı. Müzabene, yeni meyvenin daha hurma, ağacının başında iken satın alınmasıdır. İmam Malik “… kuru hurma vererek” ziyadesini kaydetti. Muhakala da buğday karşılığında tarlanın kiralanmasıdır.
Kayıt No.: 234 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 75, 82; Müslim, Büyu 74 (1542); Ebu Davud, Büyu 18, (3361); Nesai, Büyu 33, (7, 266); Tirmizi, Büyu 63, (1300); Muvatta, Büyu 23, (2, 624)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Resulullah (sav) müzabene’yi yasakladı. Müzabene, yaş hurmayı, ölçeğe vurarak kuru hurma mukabili satmaktır, keza taze üzümü ölçeğe vurarak kuru üzüm karşılığmda satmaktır.
Kayıt No.: 235 

 

5

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 19, (3361)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Resulullah (sav) ekini, ölçekli olarak buğdayla satmaktan yasakladı.”
Kayıt No.: 236 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Buhari, Şürb 17; Müslim, Büyu 53, (1536); Tirmizi, Büyu 55, (1290), 72, (1313); Ebu Davud, Büyu 24, (3374-3375); Nesai, Büyu 39, (7, 270)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) muhabere ve muhakale’yi yasakladı. Ata der ki: Cabir bize şu açıklamayı yaptı: Muhabere: Boş araziyi, sahibi bir başkasına verir. Alan adam bütün masrafları karşılayarak tarlayı eker. Tarla sahibi mahsulden hisse alır, Müzabene’ye gelince, bunun “daha ağaçta iken yaş hurmayı, kuru hurma ile ölçekle satmak” olduğunu söyledi. Muhakale ise, ekinden cari bir alış-veriş, müzabene’ye benzer, ekinin ölçekle buğday mukabili satılmasıdır.
Kayıt No.: 237 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair
Kaynak: Müslim, Büyu 85, (1536)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav) muhakale, müzabene, muaveme ve muhabere suretiyle yapılan ahş-verişleri yasakladı. – Ravi der ki: Muaveme, birkaç yılı içine alan bir satıştır.- Keza, sünya’yı da yasakladı” Sünen müellifleri şu ziyadeyi kaydederler, “…bilinme durumu hariç”
Kayıt No.: 238 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Muvatta, Itk 6, (2, 776)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Ömer (ra) buyurdu ki: “Efendisinden çocuk doğuran cariyeyi efendisi artık satamaz, hibe edemez, miras olarak da bırakamaz. Hayatta kaldığı müddetçe ondan istifade eder. Ölecek olursa cariye hür olur.”
Kayıt No.: 240 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Itk 8, (3953); İbnu Mace, Itk 2, (2517)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Biz Hz. Peygamber (sav) ve Hz. Ebu Bekir (sav) zamanında ümmü veled’i satardık. Hz. Ömer bu alış-verişten bizi yasaklayınca terk ettik.” İbnu’l-Esir: “Bu rivayeti ana kaynaklarda (Usul) göremedim” der.
Kayıt No.: 241 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Buhari, Itk 10, Feraiz 21; Müslim, Itk 16, (1506); Ebu Davud, Feraiz 14, (2919); Tirmizi, Büyu 20 (1236); Muvatta, Itk, 10 (2, 782); İbnu Mace, Feraiz 15, (2747); Nesai, Büyu 87, (7,306)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Resulullah (sav) vela’nın alım-satımını ve hibe edilmesini yasakladı.” (Bazı alimler, hadisteki “… hibe edilmesini…” kısmının, Hz. Peygamber (sav)’ın sözü olamayacağnı iddia etmişlerdir.)
Kayıt No.: 242 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 63, (3478); Tirmizi, Büyu 44, (1271); Nesai, Büyu 88, (7, 307); İbnu Mace, Ruhun 18, (2477)
Ravi (r.a.): İlyas İbnu Abdillah
Hadis: “Hz. Peygamber (sav)’nın suyun satılmasını yasakladığını” rivayet etmiştir.
Kayıt No.: 243 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Müslim, Musakat, 34 (1565); Nesai, Büyu 89, (307); İbnu Maice, Ruhun 18, (2477)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) suyun fazlasını satmayı yasaklamıştır.
Kayıt No.: 244 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Buhari, Şürb 2, Hiyel 5; Müslim, Musakat 38, (1566); İbnu Mace, Ruhun 19, (2478)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav)’in: “Ot satmak maksadıyla suyun fazlası satılmaz” dediğini rivayet etmiştir.
Kayıt No.: 245 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Buhari, Müsakat 2, Hiyel 5; Müslim, Musakat 37, (1566); Muvatta, Akdiye 29, (2, 744); Ebu Davud, Büyu 62, 3473); Tirmizi, Büyu 24 (1272); İbnu Mace, Ruhun, 19, (2478)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ota mani olmak maksadıyla suyun fazlasına mani olmayın.
Kayıt No.: 246 

 

6

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Muvatta, Akdiye 30, (2, 745); İbnu Mace, Ruhun 19, (2479)
Ravi (r.a.): Amra Bintu Abdirrahman
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Kuyu suyunun fazlası yasaklanamaz”
Kayıt No.: 247 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 62, (3477); İbnu Mace, Ruhun 16, (2473)
Ravi (r.a.):
Hadis: Muhacirlerden bir kişi şunu anlatmıştır: Hz. Peygamber (sav)’le birlikte üç defa gazveye katıldım. Onun şöyle söylediğini işittim: “Müslümanlar üç şeyde ortaktırlar: Suda, otda ve ateşte.”
Kayıt No.: 248 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 62, (3476)
Ravi (r.a.): Büheysetu’l-Fezariyye
Hadis: Babam, Resulullah (sav)’dan izin isteyerek kendisi ile kamisi arasına girdi. Resulullah (sav)’ı öpüyor ve kucaklıyordu. Sonra: “Ey Allah’ın Rasülü yasaklanması yasak olan şey nedir? bana söyle” dedi. Resulullah (sav): “Tuz!” dedi. Babam tekrar sordu: “Başka ne var?” Resulullah (sav): “Ateş!” dedi. Sonra tekrar sordu: “Ey Allah’ın Resulü yasaklanması, helal olmayan şey nedir?” Resulullah (sav): “Hayır yapman kendine hayırdır” cevabını verdi.
Kayıt No.: 249 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 51, (1282), Tefsiri-Kur’an, Lokman, (3193); İbnu Mace, Ticarat 11, (2168)
Ravi (r.a.): Ebu Ümame
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Şarkıcı cariyeleri satmayın, satın da almayın. Onlara (musiki) de ögretmeyin. Onları alıp satmak şartıyla yaptığınız ticarette hayır yoktur, onlar için ödenen para haramdır” Resulullah (sav) ilave etti: “Şu ayet bu gibiler hakkında nazil olmuştur: “İnsanlardan bazıları, bir bilgisi olmadığı halde, Allah yolundan saptırmak için boş sözlere müşteri çıkarlar. Allah yolunu alaya alırlar, işte bunlara alçaltıcı bir azab vardır.” (Lokman 6)
Kayıt No.: 250 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Siyer 14, (1563)
Ravi (r.a.): Ebu Said
Hadis: Resulullah (sav) taksimden önce ganimetin satılmasını yasakladı.
Kayıt No.: 251 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 61, Menakıbu’l-Ensar 26, Selem 8; Müslim, Büyu 6-6, (1514); Tirmizi, Büyu 16, (1229); Ebu Davud, Büyu 24, (3370); Nesai, Büyu 67, 68 (7, 293-294); İbnu Mace, Ticarat 24, (2197); Muvatta, Büyu 62, (2, 653-654)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Cahiliye insanları, devenin etini, karnındakinin hamileliği vaktine satarlarda “karnındakinin hamileliği” devenin karnındakini doğurması, doğanın da büyüyüp hamile kalmasıdır. Resulullah (sav) bu alış-verişi yasakladı.” Buharfnin bir rivayetinde “…sonra karnındaki de doğar” denir.
Kayıt No.: 252 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Nesai, Büyu 67, (7.293)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ödemenin, karnındakinin doğumuna tehiri riba (faiz)dır.”
Kayıt No.: 253 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Müslim, Müsakat 35, (1565); Nesai, Büyu 94, (7, 310)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) erkek deveye (parayla) çekmeyi yasakladı.”
Kayıt No.: 254 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında
Kaynak: Buhari, Vesaya 17
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Hassan (ra), Ebu Talha (ra)’nın tasadduk ettiği Beyruha adlı bahçeden hissesine düşen kısmı (Hz. Muaviye’ye yüzbin dirheme) satmıştı. Kendisine: “Ebu Talha’nın sadakasını satıyor musun?” dediler. Şu cevabı verdi: “Yani bir sa’ hurmayı, bir sa’ para mukabilinde satmayayım mı?”
Kayıt No.: 255 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 48, İstikraz 19, Husümat 3, Hiyel 7; Müslim, Büyu 48, (1533); Ebu Davud, Büyu 68, (3500); Tirmizi, Büyu 28 (1250); Nesai, Büyu 51; Muvatta, Büyu 98
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Bir adam, Resulullah (sav)’a gelerek alış-verişte aldatıldığını söyledi. Resulullah (sav) kendisine: “Alış-veriş yaptığın kimseye; Aldatmaca yok! de” buyurdu.
Kayıt No.: 257 

 

7

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Tirmizi, Büyu 8, (1216); Buhari, (senetsiz olarak kaydetmiştir) Büyu, 19; İbnu Mace, Ticarat 47, (2251)
Ravi (r.a.): Abdülmecid İbnu Vehb
Hadis: Bana, el-Adda İbnu Halid (ra): “Resulullah (sav)’nın bana yazdığı bir mektubu sana okuyayım mı?” dedi. Ben: “Memnuniyetle!” deyince bir mektup çıkardı. Mektupta şunlar yazılı idi: “Bu, el-Adda İbnu Halid İbni Zehve’nin Muhammed (sav)’den satın aldığı şeyi tevsik eder, el-Adda ondan bir köle veya cariye satın aldı. Kölede, ne herhangi bir hastalık, ne (zina, hırsızlık, kaçma gibi) bir düşkünlük ne de (satışını gayr-ı meşru kılan hürr asıllı bulunmak, emanet ve rehin olarak verilmiş olmak gibi) haramlık yoktur. Bu Müslümanın Müslümana satışıdır.”
Kayıt No.: 258 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 27, Tefsir 3, 3
Ravi (r.a.): İbnu Ebi Evfa
Hadis: Bir adam çarşıya satmak üzere mal koydu. Müslümanlardan biri alıcı çıkınca, onu ikna için, “senin vermediğin parayı ödedim” diye Allah’a kasem etmişti. Bunun üzerine şu ayet nazil oldu: “Allah’ın ahdini ve yeminlerini az bir değere değişenler var ya, işte onların ahirette bir payları yoktur. Allah, kıyamet günü, onlara hitab etmeyecek, onlara bakmayacak, onları temize çıkarmayacaktır. Elem verici azab onlar içindir” (Al-i İmran, 77)
Kayıt No.: 259 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 36
Ravi (r.a.): Amr İbnu Dinar
Hadis: Nevvas adında biri vardı. Yanında su içme hastası bir deve vardı, İbnu Ömer (ra) bu deveyi ortağından satın aldı. Ortağı kendisine uğrayınca: “Şu devemiz var ya onu sattık” dedi: Ortağı “kime” deyince “şu şu evsafta bir yaşlıya” diye tarif etti. Ortağı: “Öylemi, amma da yaptın, vallahi o zat İbnu Ömer’dir” dedi: “Sonra İbnu Ömer (ra)’e gelerek: “Ortağım sana su içme hastası bir deve satmış, durumunu da sana söylememiş” dedi. İbnu Ömer: “öyleyse götür onu” dedi. Adam götürmek üzere tutunca: “Bırak deveyi, Resulullah (sav)’ın hükmüne razıyız, sirayet yoktur” buyurdu.
Kayıt No.: 260 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Müslim, İman 164, (102); Tirmizi, Büyu 74, (1315); Ebu Davud, Büyu, 52, (3452); İbnu Mace, Ticarat, 36, (2224)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) çarşıda bir yiyecek yığınına rastlayınca elini yığına daldırıp çıkardı. Parmaklarına rutubet bulaştı. Adama: “Ey satıcı nedir bu?” diye çıkıştı. Adam: “Ey Allah’ın Resulü, yağmur ıslattı,deyince: “Bu yaşlığı üste getirip, herkesin görmesini sağlıyamaz miydin? Kim bizi aldatırsa o bizden değildir” buyurdu.
Kayıt No.: 261 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu, 52, (3452); Tirmizi, Büyu 74, (1315)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Ebu Davud ve Tirmizi’nin rivayetlerinde şu ziyade mevcuttur: “Resulullah (sav)’a “elini yığına daldır” diye vahyedildi, o da elini daldırdı. Yığın ıslaktı. “Aldatan bizden değildir” buyurdu.”
Kayıt No.: 262 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Aldatmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 19
Ravi (r.a.): Ukbe İbnu Amir
Hadis: Müslüman bir kimsenin, bir malda kusur olduğunu bildiği halde, müşteriye haber vermeden satması haramdır. (Buhari, bunu bir babın başlığında kaydetmiştir.)
Kayıt No.: 263 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 64; Müslim, Büyu 11, (1524); Ebu Davud, Büyu 48, (3443), (3444), (3446); Nesai, Büyu 14, (7, 253-254); Muvatta, Büyu 6, (2, 683); Tirmizi, 29, (1251-1252)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurdular: “Deve ve koyunun memelerinde süt bekletmeyin. Kim böyle sütü bekletilmiş bir sağmal hayvan satın almışsa sağdıktan sonra muhayyerdir, dilerse kabul eder, dilerse bir sa’ miktarında kuru hurma da vererek iade eder.”
Kayıt No.: 264 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 69
Ravi (r.a.):
Hadis: Buhari’nin bir başka rivayetinde “…Memnun kalırsa hayvanı tutar, memnun kalmazsa iade eder. İade ettiği takdirde sağdığı süt için bir sa’ kuru hurma verir” denmektedir.
Kayıt No.: 265 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair
Kaynak: Müslim, Büyu, 25
Ravi (r.a.):
Hadis: Müslim’in bir rivayetinde “Müşteri satın aldığı, sütü bekletilmiş sağmal hayvan hakkında üç gün muhayyerdir. İade edecek olursa beraberinde bir sa’ miktarında yiyecek verir, buğday değil” denmektedir. (Müslim’in bir başka rivayetinde: “…bir sa’ kuru hurma verir, buğday değil” denir. Buhari ve Müslim’in rivayetlerinde: “Deve ve koyunun sütü (satış sırasında) memede bekletilmez” buyurular.)
Kayıt No.: 266 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair
Kaynak:
Ravi (r.a.):
Hadis: Nesai’nin bir rivayetinde: “Kim sütü bekletilmiş bir deve veya davar satın alırsa..” denir.
Kayıt No.: 267 

 

8

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair
Kaynak: Ebu Davud, 48, (3446); İbnu Mace, 42, (2240)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Kim sütü memesinde bekletilmiş bir deve satın alırsa o üç gün muhayyerdir. Şayed iade edecek olursa, hayvanla birlikte, sütü mislince veya sütunun iki mislince buğday da verir.”
Kayıt No.: 268 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Fiyat Kızıştırmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 58; Müslim, Büyu 11, (1515), Nikah 52 (1413); Ebu Davud, Büyu 46, (3438); Tirmizi, Büyu 65, (1304); Nesai, Büyu 21 (7, 1259); İbnu Mace, Ticarat 14, (2174)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) efendimiz buyurdular ki: “(Alıcı olmadığınız halde, fiyatları kızıştırmak için) müşteri ile satıcının aralarına girmeyin.”
Kayıt No.: 269 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Fiyat Kızıştırmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 60; Müslim, Büyu 13, (1216); Muvatta, Büyu 97, (2, 684); İbnu Mace, Ticarat 14 (2173); Nesai, Büyu 16, 17, 21, (7, 258)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) müşteri kızıştırmayı yasakladı. (İmam Malik şu ilavede bulunur: “Kızıştırma (necş): Aslında alıcı olmadığın halde, (araya girerek) mala değerinden fazla fiyat vermendir. Böylece (gerçekten almak isteyen) bir başkası, seni takiben mala daha fazla fiyat vererek aldanır.”)
Kayıt No.: 270 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Fiyat Kızıştırmaya Dair
Kaynak: Buhari, Büyu 60
Ravi (r.a.): İbnu Ebi Evfa
Hadis: Müşteri kızıştıran, riba yemiş haindir. Bu iş, batıl bir aldatmadır, helal değildir.” (Buhari bunu senetsiz olarak ve sahabe sözü şeklinde rivayet etmiştir.)
Kayıt No.: 271 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 5, (2, 616)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Ravi, hanımından bir cariye satın alır. Ancak karışı bir şart koşarak der ki: “Şayet cariyeyi satacak olursan, satın aldığın fiyatla ben alacağım”. Bu hususta Hz. Ömer (ra)’e sordum. Bana: “Cariyeye yaklaşma. Onda başka birisi için şart var” dedi.
Kayıt No.: 272 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 69, (3502); Muvatta, Büyu 1, (2, 609); İbnu Mace, Ticarat 22, (2192)
Ravi (r.a.): Amr İbnu Şuayb
Hadis: Amr İbnu Şuayb İbni Muhammed İbni Abdillah İbni Amr İbn’il-As babası tarikiyle ceddi Abdullah’tan rivayet ettiğine göre, “Hz. Peygamber (sav), bey’u’l-urban’ı yasaklamıştır.” (İmam Malik bey’ul-urban’ı şöyle tarifeder: “Kişinin bir köle veya cariyeyi satın alıp veya bir hayvanı kiralayıp, sonra satan veya kiralayan kimseye: “Sana şu kadar dirhem veya dinar veriyorum,şu şartla ki, ben bu malı satın alır veya senden kiraladığım hayvana binersem sana vermiş olduğum para, malın bedelinden veya hayvanın kirasından sayılacaktır. Şayet malı almaktan, veya hayvanı kiralamaktan vazgeçersem, sana önceden vermiş olduğum para senin olsun” der.)
Kayıt No.: 273 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 18, (2, 622)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu Ebi Bekr
Hadis: Dedesi Muhammed İbnu Amr, el-Efrak adındaki bağının meyvesini dört bin dirheme sattı. Bundan sekiz yüz dirheme (tekabül eden) hurmayı müstesna kıldı.
Kayıt No.: 274 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 69, (2, 657)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik (ra)’e ulaştığına göre, Hz. Peygamber (sav) satışı ve selefi yasaklamıştır. İmam Malik bunu şöyle açıklar: “Bu, bir kimsenin diğerine şöyle demesidir: “Senin malını şu şu fiyata alıyorum ancak bir şartla sen de benden şunu ve şunu selef suretiyle satın alacaksın”. Bu çeşit bir muamele caiz değildir.”
Kayıt No.: 275 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Buhari, Cihad 49, 113, Vekalet 8, Mesacid 59, Büyu 34, İstikraz 1, 7, Mezalim 26, Hibe 23, Şürut 4, Nikah 10, 121, Nafakat 12, Daavat 53; Müslim, Müsakat 109, (710), Salatu’l-Müsafirin 69, (710), Rida 54, (710); Tirmizi, Nikah 13, (1100), Büyu 30, (1253); Nesai, Büyu 77, (7, 297-300); Ebu Davud, Ticarat 71, (3505); İbnu Mace, Ticarat 29, (2205)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’la birlikte gazveye katıldım. Ben su taşımada kullandığımız devemizin üzerinde giderken Resulullah (sav) bana kavuştu. Devem yorgundu ve bu yüzden gerilerden yürüyordu. Durumu görünce Hz. Peygamber (sav) de geride kalarak deveyi sürdü ve ona dua buyurdu. Bunun üzerine bütün develerin önünden gitmeye başladı. Bana: “Deveni nasıl görüyorsun?” diye sordu. “Çok iyi görüyorum, bereketiniz değdi” dedim. “Onu bana satar mısın?” buyurdu. Ben utandım, bundan başka su taşıyan devemiz yoktu. Yine de “evet” dedim ve Medine’ye varıncaya kadar sırtı benim olmak şartıyla deveyi kendilerine sattım. Ona: “Ey Allah’ın Rasülü yeni evliyim” diyerek izin istedim. Bana izin verdiler. Bunun üzerine, Medine’ye gelince beni dayım karşıladı. Deveden sordu. Deve ile ilgili yaptıklarımı anlatınca beni ayıpladı. İzin istediğim sırada Hz. Peygamber (sav): “Bakire ile mi, dulla mı evlendin?” diye sormuştu. Ben “dul biriyle” dedim. “Niye bakire ile değil, o seninle sen de onunla şakalaşırdınız” buyurdu. Ben: “Ey Allah’ın Resulü, babam vefat etti. Bir çok kız kardeşim var, hepsi de küçük. Onlarla aynı yaşta, onların terbiyeleriyle meşgul olamayacak, onlara bakamıyacak çok genç biriyle evlenmeyi uygun bulmadım. Bu sebeple onlara bakıp terbiyelerini yapacak bir dulla evlendim” dedim. Resulullah (sav) Medine’ye gelince deveyi vermek üzere yanlarına gittim. Bana parasını verdi ve deveyi de iade etti.
Kayıt No.: 276 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: “Resulullah (sav): “Deveyi bana bir okiyye’ye sat” dedi. Ben; “Hayır” dedim. Resulullah (sav) ısrar ederek: ‘Onu bana bir okiyye’ye sat” dedi, ben de sattım fakat evime kavuşuncaya kadar binme şartını koştum. Medine’ye gelince, teslim etmek üzere deveyi Resulullah (sav)’a getirdim. Bana parasını hemen ödedi. Ben oradan ayrıldım. Arkamdan birini göndererek: “Esasen senin devene müşteri değilim, sen deveni geri al artık, o yine senin olsun” dedi. Bir diğer rivayette: “Resulullah (sav) hayvanın sırtını Medine’ye kadar bana iade etti” denir. Bir diğer rivayette: “Medineye kadar sırtı senin” denir. Bir diğer rivayette: “…Medine’ye kadar sırtını şart kıldı” ifadesi vardır. Buhari der ki: “Şart kılma ifadesi rivayetlerin çoğunda yer alır. Sahih olan da budur.” Bir diğer rivayette: “Deveyi, dört dinara (sattım)” denir. Bu, dinarın on dirhem hesabından bir okiyye yapar. Diğer bir rivayette “Bir okiyye altın’a” denir. Diğer bir rivayette “ikiyüz dirheme” denir. Bir diğer rivayette “Dört okiyye’ye” denir. Bir diğer rivayette “Yirmi dinara” denir. Bir diğer rivayette: “Medine’ye geldiğin zaman dikkatli ol hanımın hayızlı olabilir” buyurdu. Bu rivayette “Akşam vakti Medine’ye geldim. Mescide uğradım. Resulullah (sav) orada mescidin kapısında buldum. Bana “Şimdi mi geldin?” diye sordu. “Evet!” dedim. Bana: “Deveni bırak, içeri gir, iki rek’at namaz kıl!” buyurdu. Ben hemen girdim, namaz kıldım ve döndüm. Hz. Bilal’e emrederek bana bir okiyye tartmasını söyledi. Bilal derhal tarttı ve biraz da fazla koydu” denir. Bir diğer rivayette Cabir (ra) der ki: “(Evimize) girmek için gittiğim zaman, Resulullah (sav) şöyle uyardı: “Biraz ağır olun, evlere geceleyin girelim. Böylece, saçı başı dağınık olanlar taranır, gurbette kocası olanlar etek traşı olurlar.”
Kayıt No.: 277 

 

9

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Müslim’in bir diğer rivayetinde şöyle gelmiştir. Resulullah (sav): “Bana şu deveyi sat” buyurdu. Ben: “Hayır satmam, size bağışlıyorum, deve sizin olsun ey Allah’ın Resulü” dedim. “Olmaz, bağış kabul etmem, sat onu bana” buyurdu. Ben: (öyleyse, dedim, bir adama bir okiyye miktarında altın borcum var, ona mukabil deveyi size sattım” dedim. Resulullah (sav): “Aldım onu, ancak sen yükünü Medine’ye kadar onun üzerinde götür” dedi. Medine’ye gelince, Hz. Bilal (ra)’e: “Cabir’e bir okiyye altın ver, biraz da fazla olsun” emretti. Bilal bu söz üzerine bir kirat fazla tarttı. Kendi kendime: “Resulullah (sav)’ın bana verdiği fazla miktarı yanımdan hiç ayırmayacağım” dedim. Harra harbinde, Şamlılar tarafından yağma edilinceye kadar, kesemin dibinde duruyordu.
Kayıt No.: 278 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Yine Müslim’den gelen bir başka rivayet şöyledir: Resulullah (sav) “Bana, deveyi şu, şu bedele sat, Allah da seni mağfiret buyursun, olmaz mı?” dedi. Ben cevaben: “Elbette, o sizin olsun” dedim. Resulullah (sav) bir taraftan miktarı artırmaya devam ediyor bir taraftan da: “Allah Teala sana mağfiret buyursun” diyordu. Bu sözü üç kere tekrar etti.
Kayıt No.: 279 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Bir diğer rivayette şöyle denir: Resulullah (sav) bana: “Allah’ın adıyla bin” dedi. Medine’ye geldiğimiz zaman Resulullah (sav)’ın ashabından bazı gruplarla birlikte mescide girdi. Ben de mescide girip, devemi kapının yanındaki taş döşeli kısma bağladım. Resulullah (sav)’a “işte deveniz” diye haber verdim. Mescidden çıktı. Deveye yaklaştı ve “Deve, devemizdir” buyurdu. Sonra birkaç okiyye altın gönderip: “Bunu Cabir’e verin” dedi. Sonra bana: “Parayı aldın mı?” diye sordu. “Evet” dedim. Bunun üzerine: “Para da, deve de senindir” buyurdu (ve deveyi de geri verdi.)
Kayıt No.: 280 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Buhari, Mesacid 70, Zekat 61, Büyu 67, 73, Itk 10, Mekatib 2, 3, 4, 5, Hibe 7, Şurut 3, 10, 13, 17, Talak 16, Kefaratü’l-iman 8, Feraiz 19, 20, 22, 23; Müslim, Itk 5, (1504); Muvatta, Itk 17, (2, 780); Ebu Davud, Itk 2, (3929-3930); Nesai, 85, 86 (7, 300); Tirmizi, Büyu 33, (1256), Vesaya 7, (2125); İbnu Mace, Itk 3, (2521)
Ravi (r.a.): Aişe
Hadis: Berire, mukatebe borcunu ödeme hususunda yardımcı olması için kendisine (Hz. Aişe’ye) uğramıştı. O ana kadar borcundan herhangi bir şey ödememiş bulunuyordu. Hz. Aişe, Berire’ye “Ailene dön, senin mukatebe borcunu ödememi istiyorlarsa bir şartla yaparım: Senin üzerindeki vela hakkı bana geçmeli” dedi. Berire dönüp, ailesine durumu anlattı. Onlar kabul etmediler ve: “Sana bir iyiik yapmak isterse yapsın, karışmayız, ancak vela’n bize aittir” dediler. Hz. Aişe (ra) bunun üzerine, durumu Hz. Peygamber (sav)’e arzetti. Resulullah (sav) ona: “Sen satın al, sonra da azad et. Vela hakkı, azad edene aittir” buyurdu. Bunu söyledikten sonra Resulullah (sav) ayağa kalkarak şu hitabede bulundu: “İnsanlara ne oluyor ki, alış-verişlerinde Kitabullah’ta bulunmayan şartları koşuyorlar? Kitabullah’ta olmayan bir şart koşana bu helal olmaz. Böyle biri yüz şart da koşacak olsa, Allah’ın şartı daha doğru,daha sağlamdır.”
Kayıt No.: 281 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Buhari, Şurut 10
Ravi (r.a.): Aişe
Hadis: Resulullah (sav) şöyle söylemiştir: “(Berire’yi) önce satın al sonra da azad et. (Onu satan efendilerini de bırak, bir işe yaramıyacak olan) istedikleri şartı koşsunlar”. Aişe Berire’yi satın alıp, azad etti. Berire’nin ailesi, vela hakkının kendilerine ait olması şartını koştu. Bunun üzerine Resulullah (sav), şu açıklamayı yaptı: “(Olmaz öyle şey!) Vela hakkı azad edene aittir. Satanlar yüz şartta koşsalar (batıldır!).”
Kayıt No.: 282 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak: Buhari, Libas 20, 21, Salat 10, Savm 66, Büyu 62, 63, İsti’zan 42; Müslim, Büyu 3, (1512); Ebu Davud, Büyu 25, (3377- 3378); Nesai, Büyu 25, (7, 260-261); İbnu Mace, Ticarat 12, (2170)
Ravi (r.a.): Ebu Said el-Hudri
Hadis: Resulullah (sav) iki giyim ve iki de alış-veriş tarzını yasakladı. Yasaklanan satış tarzları: Mülamese ve münübezedir. Mülamese, diğerinin elbisesine gündüz veya gece, eliyle sadece değmesi, elbiseyi altüst ederek iyice görmemesi (ve bu kadarla satış akdininin tamamlanmasıdır). Münabeze ise, kişinin elbisesini öbürüne atması, öbürünün de kendi elbisesini ona atması ve bu atışmanın da, elbiseye bakıp razı olmadan satış sayılmasıdır. Yasaklanan iki giyinmeden biri, iştimalu’s-samma’dır; bu da kişinin elbisesini omuzlarıdnan biri üzerine koyup, sarınması, diğer giyinme omuzunu açıkta elbisesiz bırakmasıdır. Yasaklanan diğer giyinme tarzı ihtiba’dır. Bu da oturmakta olan bir kimsenin elbisesine sarınması, bu esnada fercini örten başka bir şey olmamasıdır.”
Kayıt No.: 283 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şartlar Ve İstisna Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.):
Hadis: Nesai’nin bir rivayetinde şu açıklama yapılır: “Münabeze; satıcının; “Bu elbiseyi sana atarsam satış tamam olmuştur” demesidir. Mülamese de elbiseyi açıp, evirip çevirmeden elini değmesi ve değince de satış muamelesinin tamam olmasıdır,” Nesai’de İbnu Ömer (ra)’den: “Bu, cahiliye ehlinin, alış-verişte başvurdukları bir tarzdı” açıklaması yer alır.
Kayıt No.: 284 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Müslim, Büyu 4, (513); Ebu Davud, Büyu 25, (3376); Tirmizi, Büyu 17, (1230); Nesai, Büyu 27 (7, 262); İbnu Mace, Ticarat 23, (2194)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Hz. Peygamber (sav) bey’u’l-garar ve bey’u’l-hasatı yasakladı.”
Kayıt No.: 285 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 26 (3382)
Ravi (r.a.): Ali
Hadis: Halk öyle çetin devirler yaşayacak ki, o zaman zenginler, kendilerine emredilmediği halde, cimriliklerinden, ellerindekileri çok sıkı tutacaklar. Cenab-ı Hakk: “Aranızdaki fazileti unutmayın” buyurmaktadır (Bakara 237). Resulullah (sav) da şunları yasaklamıştır: Bey’u’l-muzdar’ı, bey’u’l-garar’ı, (meçhulün satışı) ve salahı ortaya çıkmadan meyve satışını.”
Kayıt No.: 286 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 58, 64, 67, 69, 70, 71, İcare 14, Şurüt 8; Müslim, Büyu 11, 12, 18-21, (1515, 1520-1523), Nikah 51, 52 (1413); Ebu Davud, Büyu 47, (3442); Tirmizi, Büyu 13, (1223); Nesai, Büyu 17, (7, 256); İbnu Mace, Ticarat 15, (2176); Muvatta, Büyu 96, (2, 683)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav): “Köylü adına şehirli satış yapmasın” dedi ve ilave etti: “Bırakın insanları, Allah birinin sebebiyle diğerini rızıklandırsın” buyurdu.
Kayıt No.: 287 

 


 

10

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 68, Müslim, Büyu 19, (1521); Nesai, Büyu 18, (7, 256); İbnu Mace, Ticarat 16, (2177)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Resulullah (sav) ana baba bir kardeş bile olsa şehirlinin köylü adına satış yapmasını menetti.”
Kayıt No.: 288 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Ebu Davud ve Nesai’den gelen bir başka rivayette şöyle buyurulur; “Şehirlinin köylü adına satış yapması yasaktır, şehirli köylünün kardeşi veya babası bile olsa.” Ebu Davud’un Hz. Enes (ra) yaptığı bir başka rivayet şu ziyadeyi ihtiva eder: Şöyle denirdi: “Şehirli köylü yerine satmasın.” Bu özlü, cami bir sözdür “Şehirli köylü için hiçbir şey satmasın, köylü adına safın da almasın” demektir.
Kayıt No.: 289 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle emrettiler: “Satıcılar mallarını çarşıya indirmezden önce yolda karşılayıp alış-veriş yapmayın.” (Tirmizi ve Muvatta dışındakilerde tahric edilmiştir.) Ebu Davud hadisin baş kısmında şu ziyadeye yer verir: Birbirinizin alış-verişine karşı alış-veriş yapmayın. (Pazara giden) malı yolda karşılamayın.
Kayıt No.: 290 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 71; Müslim, Büyu 15, (1518); Ebu Davud, İcare 45 (3436); Nesai, Büyu 18, (7, 257); İbnu Mace, Ticaret 16, (2179)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) satıcının malını övmesini ve daha pazara varmadan malın yolda satın alınmasını veya şehirlinin köylü adına satış yapmasını yasakladı” buyrulur. (Bir başka rivayette de sadece “malın daha pazara varmadan satın alınmasını yasakladı” denmektedir.)
Kayıt No.: 291 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, İcare 47, (3439)
Ravi (r.a.): İbnu Abba
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: “Pazara binerek (uzaktan) gelenleri yolda karşılamayın. Şehirli, köylü adına alım-satım yapmasın.” Tavus, İbnu Abbas (ra)’tan sordu: “Şehirli köylü adına alım-satım yapmasın” sözünden maksat nedir? İbnu Abbas: “Onun adına simsarlık yapmasın (yani ücret mukabili alım-satım işlemini yapmasın).”
Kayıt No.: 292 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 71; Müslim, Büyu 17, (1619); Tirmizi, Büyu 12, (1221); Nesai, Büyu 18, (7, 257); Ebu Davud, Büyu 45, (3437)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav), celeb malın pazara gelmeden önce karşılanmasını yasakladı. Kim onu yolda karşılar ve satın alırsa, malın sahibi pazara gelince muhayyerdir (satıştan vazgeçebilir).
Kayıt No.: 293 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) bir satışta iki satışı yasakladı.
Kayıt No.: 294 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, İcare 55, (3461); Muvatta, Büyu 72, (2, 663); Nesai, Büyu 73 (7, 395-396); Tirmizi, Büyu 18, (1231)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ebu Davud’da gelen rivayet şöyledir: “Bir satışta iki satış yapan kimseye en düşük olanı (helal)dır. Aksi halde ribadır.”
Kayıt No.: 295 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 73, (2,663)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik (ra)’ten anlatıldığına göre ona şu durum ulaşmıştır: “Adamın biri diğer birisine: “Bana şu deveyi peşin parayla sat, ben de sana vade ile satayım” der. Adam bu tarz alış-veriş hakkında İbnu Ömer’e sorar, İbnu Ömer hoşlanmaz ve adamı bu işten nehyeder.”
Kayıt No.: 296 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 58, 64, 70, 71, Şurüt 8, Nikah 46; Müslim, Nikah 49, (1412), Büyu 7, 8, 11, (1412), Birr 29, (2563), 32 (2564); Ebu Davud, Nikah 17, (2080), Büyu 45, (3436), 48 (3443); Tirmizi, Nikah 38 (1134), Büyu 57, (1292); Nesai, Nikah 20, 21 (6, 72-73-74), Büyu 17, 20, 21, (7, 258); İbnu Mace, Ticarat 13, (2171); Muvatta, Büyu 95, 96, (2, 683)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Birinizin satışı üzerine başkanız satış yapmasın.”
Kayıt No.: 297 

 

11

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.):
Hadis: Nesai’den gelen bir rivayette de şöyle buyurulmuştur: “Kişi, kardeşi, satın alma işini kesinliğe kavuşturuncaya veya, tamamen vazgeçinceye kadar araya girip alış-verişte bulunmasın.”
Kayıt No.: 298 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 58, 70, 71, Şurut 8, 11; Müslim, Nikah 38, 39, 51, 52, (1408-1413), Büyu 12, (1515); Tirmizi, Talak 14, (1190); Nesai, Nikah 20, (6,71), Büyu 19, 21, (7, 258-269); Ebu Davud, Nikah 2, (2176), 18, (2080); Muvatta, Büyu 45, (2, 683)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) şehirlinin köylü adına alış-veriş yapmasını, alıcı olmadığı halde alıcı imiş gibi görünüp yüksek fiyat vererek fiyat artırmayı, iki kimsenin başlattığı alış-veriş muamelesi kesinlik kazanıp tamamlanmadan bir başkasının aynı mal üzerinde alış-verişe girişmesini, bir kız istetilmiş iken ona talib olmayı, bir kadının, -kız kardeşinin kabındakini almak için- kocasına onu boşamasını taleb etmesini yasakladı.”
Kayıt No.: 299 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 48 (3493)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ebu Davud’dan gelen bir başka rivayette şöye denmiştir: “Deve ve davarın sütunu memesinde bekletmeyin. Kim böyle (memede sütü bekletilmiş) bir hayvanı satın alırsa, sağdıktan sonra muhayyerdir: Memnun kalırsa hayvanı alıkor, memnun kalmazsa hayvanı iade eder ve (sağdığı süte karşılık olmak üzere) bir sa’ hurma verir.”
Kayıt No.: 300 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 41 (1268)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Pazara gitmekte olan malı önceden karşılamayın. Hayvanların sütunu memelerinde (günlerce bekleterek) biriktirmeyin. Bir birinize karşı (müşteriyi kızıştırmak için alıcı olmadığınız halde, yüksek fiyat vererek) malın değerini artırmayın.”
Kayıt No.: 301 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 70, (3503); Tirmizi, Büyu 19, (1234); Nesai, Büyu 60, 71, 72 (7, 288, 295); İbnu Mace, Ticarat 20, (2188)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu Amri’bni’l-As
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdular: “Hem veresiye hem satış helal olmaz. Bir satışta iki şart da helal değildir. Zimmette olmayanın karı yoktur. Yanında bulunmayan malın satışı yoktur.” (Tirmizi, hadisin sahih olduğunu söyledi)
Kayıt No.: 302 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Müslim, Büyu 42, (1530); Nesai, Büyu 37, 38, (2, 269, 270)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) miktarı bilinmeyen kuru hurma yığınını, miktarı belli kuru hurma ile satmayı yasakladı.
Kayıt No.: 303 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak:
Ravi (r.a.):
Hadis: Nesai’nin bir diğer rivayetinde şöyle denmiştir: “Yiyecek yığını, yiyecek yığını mukabilinde satılmaz. Yiyecek yığını, miktarı belli yiyecek mukabilinde satılmaz.”
Kayıt No.: 304 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 52, (1283), Siyer 17, (1566)
Ravi (r.a.): Ebu Eyyüb
Hadis: Resulullah (sav)’ı dinledim, diyordu ki: “Kim çocuğuyla annesi arasını ayırırsa kıyamet günü Allah (celle celaluhu) sevdikleriyle onun arasını ayırır.”
Kayıt No.: 305 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu, Cihad 133, (2696); İbnu Mace, Ticarat 46, (2249)
Ravi (r.a.): Ali
Hadis: (Satş sebebiyle cariye bir) anne ile çocuğunun arası ayırmıştı. Resulullah (sav) bunu yasakladı ve satışı bozdu.
Kayıt No.: 306 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bey’u’l-Garar Ve Diğerleri Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 52, (1284); İbnu Mace, 46, (2249)
Ravi (r.a.): Ali
Hadis: Hz. Peygamber (sav) bana, kardeş iki köle hediye etti. Bunlardan birini sattım. Resulullah (sav) bir ara sordu: “Köleler ne yapıyorlar?” Ben durumu söyledim. Bunun üzerine bana: “Satışı boz, satışı boz” buyurdu.
Kayıt No.: 307 

 

12

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba’nın Zemmine Dair
Kaynak: Müslim, Müsakat 25, (1579); Ebu Davud, Büyu 4, (3333); Tirmizi, Büyu 2, (1206); İbnu Mace, Ticarat 58, (2277)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Resulullah (sav) ribayı (faizi) yiyene de, yedirene de lanet etti.” (Ebu Davud ve Tirmizi’nin rivayetlerinde şu ziyade vardır: “(Faiz muamelesine) şahitlik edenlere de bu muameleyi yazana da…”)
Kayıt No.: 308 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba’nın Zemmine Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 3, (3331); Nesai, Büyu 2, (7, 243); İbnu Mace, Ticarat 58, (2278)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “İnsanlar öyle bir devre ulaşacak ki, o zamanda riba yemeyen kalmayacak. Öyle ki, (doğrudan) yemeyene buharı ulaşacak.” Bir rivayette “…tozu ulaşacak” denir.
Kayıt No.: 309 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba’nın Zemmine Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 5, (3334)
Ravi (r.a.): Amr İbnu’l-Ahvas
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’i Veda Haccı sırasında dinledim, şöyle diyordu: “Haberiniz olsun, cahiliye devrindeki bütün ribalar kaldırılmıştır, ödenmeyecektir. Sadece verdiğiniz ana parayı alacaksınız. Böylece ne zulmetmiş olacaksınız ne de zulme uğramış olacaksınız. Haberiniz olsun cahiliye devrindeki bütün kan davaları kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası da el-Haris İbnu Abdilmuttalib’in kan davasıdır. Bu kimse, Benü Leys’te süt anadaydı. Hüzeyl onu öldürmüştü. Resulullah (sav): Yarabbi tebliğ ettim mi? dedi. Cemaat: Evet tebliğ ettin dediler ve üç kere tekrarladılar. Resulullah (sav): Ya Rabbi şahid ol! dedi ve üç kere tekrar etti.” (Hattabi der ki: “Ebu Davud, hadisi şu şekilde, yani “Haris İbnu Abdilmuttalib’in kan davası…” diye rivayet etmiştir. Halbuki diğer kitaplarda: Rebi’a İbnu’l-Haris İbni Abdilmuttalib’in kan davası şeklinde rivayet edilmiştir.)
Kayıt No.: 310 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Büyu 54, 74, 76; Müslim, Musakat 79, (1586); Ebu Davud, Büyu 12, (3348); İbnu Mace, Ticarat 50, (2160), (2259); Muvatta, Büyu 38, (2, 636-637); Tirmizi, Büyu 24 (1243); Nesai, Büyu 41, (7, 273)
Ravi (r.a.): Ömer İbnu’l-Hattab
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Altın altınla peşin olmazsa ribadır. Buğday buğdayla peşin satılmazsa ribadır. Arpa arpayla peşin satılmazsa ribadır. Kuru hurma kuru hurmayla peşin satılmazsa ribadir.” (Metin, Sahiheyn’in metnidir. Buhari’nin bir rivayetinde, “verik (yani basılmış dirhem) verikle, altın altınla..” şeklinde gelmiştir.)
Kayıt No.: 311 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Büyu 21; Müslim, Müsakat 98, (1594, 1595, 1596); Tirmizi, Büyu 23, (1241); Nesai, Büyu 41, 50, (17, 271-272-273); Muvatta, 32, (2,632)
Ravi (r.a.): Ebu Said
Hadis: Resulullah (sav) zamanında bize bayağı hurma veriliyordu. Bu muhtelif cins kuru hurmanın bir karışımı idi. Bu bayağı hurmanın iki ölçeğini bir ölçek iyi hurma mukabilinde satıyorduk. Bu tarz Hz. Peygamber (sav)’in kulağına ulaşınca şöyle buyurdu: “İki ölçek hurmaya bir ölçek hurma, iki ölçek buğdaya bir ölçek buğday iki dirheme bir dirhem olmaz.”
Kayıt No.: 312 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Vekalet 11; Müslim, Müsakat 96, (1594); Nesai, Büyu 41, (7, 271-272)
Ravi (r.a.):
Hadis: Bir rivayette de şöyle gelmiştir: Hz. Bilal (ra), Resulullah (sav)’a, (iyi cins bir hurma olan) berni hurması getirmişti. “Bu nereden?” diye sordu. Bilal (ra): “Bizde adi hurma vardı. Resulullah (sav)’ın yemesi için ondan iki ölçek vererek bundan bir ölçek satın aldık” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav): “Eyvah! Bu ribanın ta kendisi, eyvah bu ribanın ta kendisi, sakın öyle yapma. Şayet iyi hurma satın almak istersen elindekini ayrıca sat. Sonra onun parasıyla iyi hurmayı satın al” dedi.
Kayıt No.: 313 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Müsakat 101, (1596)
Ravi (r.a.):
Hadis: Sahiheyn’de yer alan bir rivayette şöyle gelmiştir: Dinar dinarla, dirhem dirhemle başa baş misliyle değiştirilmelidir. Kim fazla verir veya fazla alırsa ribaya girmiş olur. Hadisi rivayet eden ravi der ki: “Ben dedim ki; İbnu Abbas (ra) bunu söylemez. Ebu Said der ki: İbnu Abbas (ra)’a sordum: Sen bunu Resulullah (sav)’dan mı işittin, Kitabullah’ta mı gördün? Bana şu cevabı verdi: Bunun ikisini de söylemiyorum. Siz, Resulullah (sav)’ı benden daha iyi tanırsınız. Ancak bana Üsame İbnu Zeyd (ra) haber verdi ki, Resulullah (sav): “Sadece veresiye satışta riba vardır” buyurmuştur.
Kayıt No.: 314 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Müsakat 82, (1584)
Ravi (r.a.):
Hadis: Müslim’in bir diğer rivayeti şöyledir: “Altın altınla, gümüş gümüşle, buğday buğdayla, arpa arpayla, hurma hurma ile, tuz tuzla başbaşa misliyle, peşin olarak satılır. Kim artırır veya artırılmasını taleb ederse ribaya girmiştir. Bu işte alan da veren de birdir.” Yine Müslim’de Ebu Hüreyre’nin bir rivayetinde “cinsleri farklı ise müstesna” denir.
Kayıt No.: 315 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Müsakat 81, (1587); Ebu Davud, Büyu 12, (3349-3350); Tirmizi, Büyu 23, (1240); Nesai, Büyu 43, 44, (7, 274, 275, 276, 277, 278); İbnu Mace, Ticarat 48, (2254)
Ravi (r.a.): Ubadetu’bnu Samit
Hadis: Rivayetinde (şu ziyade) ifade edilmiştir: “…Bu çeşitler farklı olduğu takdirde peşin ise dilediğiniz gibi satın.” Bu hadisi, Buhari hariç, Beş Kitap rivayet etmiştir.
Kayıt No.: 316 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Büyu 80, 8, Şirket 10, Menakıbu’l-Ensar 50; Müslim, Müsakat 87, (1589); Nesai, Büyu 49, (7, 280)
Ravi (r.a.): Ebu’l-Minhal
Hadis: Zeyd İbnu Erkam ve el-Berd İbnu Azib (ra)’e sarftan (yani altınla gümüşü cinsi cinsine satmaktan) sordum, ikisi de şu cevabı verdi: “Resulullah (sav) altının gümüş mukabilinde veresiye satılmasını yasakladı.”
Kayıt No.: 317 

 

13

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Müsakat 89, (1591); Tirmizi, Büyu 32, (1255); Ebu Davud, Büyu 13, (3351-3353); Nesai, Büyu 48, (7-279)
Ravi (r.a.): Fadale İbnu Ubeyd
Hadis: Resulullah (sav)’a Hayber’de bulunduğu sırada altın ve boncuklarla yapılmış bir gerdanlık getirildi. Bu satılık ganimet mallardandı. Resulullah (sav) altınların boncuklardan ayrılmasını emretti. Derhal gerdanlığın altın kısmı ile boncuk kısmı birbirinden ayrıldı. Sonra Hz. Peygamber (sav): “Altın, altına mukabil, tartısı tartısına satılsın” buyurdular. (Buhari hariç Beş Kitap tahric etti.)
Kayıt No.: 318 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Büyu 91, (1591)
Ravi (r.a.):
Hadis: Müslim’de gelen diğer bir rivayette Haneş es-San’ani der ki: “Biz Fadale ile bir gazvede beraberdik. Derken bana ve arkadaşlarıma ganimetten bir gerdanlık isabet etti. Gerdanlık altın, gümüş ve kıymetli taşlardan yapılmıştı. Ben bunu satın almak isteyerek, Fadale’ye sordum. Bana şöyle cevap verdi: Bunun altınını ayır, bir kefeye koy. Kendi altınını da bir kefeye koy. Sonra sakın misli mislinden fazla birşey alma! Zira ben Resulullah (sav)’ın şöyle buyurduğunu işittim: “Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ederse sakın misli mislinden fazla bir şey almasın.”
Kayıt No.: 319 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Büyu 81, 77; Müslim, Müsakat, 88, (1590); Nesai, Büyu, 50 (7, 280-281)
Ravi (r.a.): Ebu Bekre
Hadis: Resulullah (sav), gümüşün gümüşe başa baş olmayan satışını yasakladı. Bize altın mukabilinde dilediğimiz şekilde gümüş ve gümüş mukabilinde dilediğimiz şekilde altın satın almayı emretti.” Müslim’in ziyadesinde “..Bir adam “peşin mi?” diye sordu. Ebu Bekre: “Ben böyle işittim” cevabını verdi. Sahiheyn ve Nesai rivayet etmiştir.
Kayıt No.: 320 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Muvatta, Büyu 28 (2, 632)
Ravi (r.a.): Yahya İbnu Sala
Hadis: Resulullah (sav) Hayber’in fethi sırasında iki Sa’d’a (Sa’d İbnu Ebi Vakkas ve Sa’d İbnu Ubade), ganimet malından altın veya gümüş bir kabı satmalarını emretti. Onlar, her üç (birim)’i aynı dört (birim) mukabilinde, veya her dört (birim)’i üç (birim) aynı mukabilinde sattılar. Resulullah (sav) onlara: “Siz riba yaptınız, geri verin” emretti.”
Kayıt No.: 321 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Muvatta, Büyu 31, (2, 633); Nesai, Büyu 46, (7, 278)
Ravi (r.a.): Mücahid
Hadis: Ben İbnu Ömer (ra)’la beraberdim.Ona bir kuyumcu gelerek: “Ey Ebu Abdirrahman! Ben altın işliyor ve bunu kendi ağırlığından fazla altınla satıyorum. Böylece ona harcayacağım el emeği miktarında fiyatını artırıyorum” dedi. İbnu Ömer (ra) onu bu işten yasakladı. Kuyumcu aynı meseleyi tekrar tekrar söyledi. Her seferinde İbnu Ömer (ra) onu bu işten yasakladı ve son olarak da şunu söyledi: “Dinar dinarla, dirhem dirhemle satılır. Aralarında fazlalık olamaz. Bu, Peygamberimizin bize vasiyetidir, biz de size vasiyet ediyoruz (tebliğ edip duruyoruz).” Bu rivayet Muvatta’da tam olarak gelmiştir. Nesai ise sadece Hz. Peygamber (sav)’in sözünü kaydeder.
Kayıt No.: 322 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Muvatta, Büyu 33 (2, 634); Nesai, Büyu 47, (7, 279)
Ravi (r.a.): Ata İbnu Yesar
Hadis: Hz. Muaviye (ra) altın veya gümüşten mamul bir su kabını, ağırlığından daha fazla bir fiyatla satmıştı. Kendisine Ebu’d-Derda (ra): “Ben Hz. Peygamber (sav)’in bu çeşit alış-verişi yasakladığını işittim. Resulullah (sav) bunların satışı misline misil olmalı diye emretti” diye itiraz etti. Hz. Muaviye (ra): “Ben bunda bir beis görmüyorum” diye cevap verdi. Ebu’d-Derda (ra) öfkelendi ve: “Muaviye’yi kınamada bana yardım edecek biri yok mu? Ben ona Hz. Peygamber (sav)’den haber veriyorum, o bana şahsi reyinden söz ediyor. Senin bulunduğun diyarda yaşamak bana haram olsun!” diye söylendi. Ebu’d-Derda bunun üzerine orayı terkederek Hz. Ömer (ra)’in yanına geldi. Durumu olduğu gibi ona anlattı. Hz. Ömer (ra) Hz. Muaviye (ra)’ye bir mektup yazarak bu çeşit satışı (altının altınla satılması), misli misline ve ağırlığına denk olarak yapmasını emretti.
Kayıt No.: 323 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Buhari, Büyu 40; Müslim, Büyu 102, (1596); Nesai, Büyu 50, (7, 281)
Ravi (r.a.): Üsame İbnu Zeyd
Hadis: Resulullah (sav): “Riba veresiyededir” buyurdu.(Diğer bir rivayette: “Peşin alış-verişlerde (cinsler farklı ise fazlalık sebebiyle) riba olmaz” buyurulmuştur.)
Kayıt No.: 324 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Tirmizi, Büyu 24, (1242); Ebu Davud, Büyu 14 (3354-3355); Nesai, Büyu 50, (7, 281-282); İbnu Mace, Ticaret 51, (2262)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Ben dinarla deve satıyor, dinar yerine gümüş alıyordum. Bazanda gümüşle satıyor, onun yerine dinar alıyordum. Bu durumu Resulullah (sav)’e arzederek hükmünü sordum. “O andaki (aynı meclisteki) kıymetiyle olunca bunda bir beis yok” buyurdu.”
Kayıt No.: 325 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 14, (3354, 3355)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ebu Davud’un bir rivayetinde şöyle gelmiştir: “…o günün fiyatıyla almanda bir beis yoktur, yeter ki aranızda (henüz ödenmeyen) bir miktar olduğu halde birbirinizden ayrılmış olmayasınız.”
Kayıt No.: 326 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Müslim, Müsakat 93, (1592)
Ravi (r.a.): Ma’mer İbnu Abdillah İbni Nafi
Hadis: Anlattığına göre, kölesine, bir sa’ buğday vererek pazara yollar ve: “Bunu sat, parasıyla arpa satın al der. Köle gider. Onu vererek bir sa’dan bir miktar fazla arpa satın alır. Köle dönünce, Ma’mer (ra) ona “Niye böyle yaptın? Çabuk git ve geri ver. Misli misline denk al. Zira ben, Resulullah (sav)’ı işittim, şöyle diyordu: “Yiyecek yiyecekle misli misline denk olmalıdır.” O zaman yiyeceğimiz arpa idi. Kendisine “Ama bu arpa onun misli değildir” dendi ise de: “Ben arpanın buğdaya benzemesinden korkarım” cevabını verdi.
Kayıt No.: 327 

 

14

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Muvatta, Büyu 50,52, (2,645)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik’e ulaştığına göre, Süleyman İbnu Yesar demiştir ki; “Sa’d İbnu Ebi Vakkas’ın merkebinin yemi bitmiştL Kölesine: “Ailene ait buğdaydan bir miktar götür, ona mukabil arpa satın al, sakın mislinden fazla almayasın” dedi.
Kayıt No.: 328 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Tirmizi, Büyu 14, (1225); Ebu Davud, Büyu 18, (3359); Muvatta, Büyu 22, (2, 624); Nesai, Büyu 36, (7, 269); İbnu Mace, Ticarat 53, (2264)
Ravi (r.a.): Ebu Ayyaşın
Hadis: Ebu Ayyaşın – ki ismi Zeyd’dir – anlattığına göre: “Sa’d İbnu Ebi Vakkas (ra)’a, beyaz buğday mukabilinde kabuksuz arpa satın almanın hükmünü sorar. Sa’d (ra) kendisine: “Hangisi daha kıymetli? diye sorar. Zeyd: “Beyaz buğday” der. Sa’d onu bu işten men eder ve der ki: “Ben Resulullah (sav)’ı kuru hurmayı taze hurma mukabilinde satın alma hakkında sorulduğu zaman işitmiştim. Resulullah (sav) bunu sorana: “Taze hurma kuruyanca ağırlığını kaybeder mi?” dedi. Adam “evet” cevabını verince, Resulullah (sav) onu bu işten men etmişti.”
Kayıt No.: 329 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Riba İle İlgili Hükümler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 18, (3360)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ebu Davud’un diğer bir rivayetinde: “Hz. Peygamber (sav), taze hurmayı kuru hurma ile veresiye satmayı yasakladı” denir.”
Kayıt No.: 330 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Müslim, Musakat 123, (1602); Tirmizi, Siyer 36, (1596); Ebu Davud, Büyu 17, (3358); Nesai, Bey’a 66, (7, 292-293); İbnu Mace, Cihad 41
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Bir köle gelerek Hz. Peygamber (sav)’a hicret etmek üzere biat etti, Resulullah (sav) onun köle olduğunu sezemedi. Arkadan efendisi onu aramaya geldi. Resulullah (sav) ona: “Onu bana sat” buyurdu ve köleyi iki siyah köle mukabilinde satın aldı.”
Kayıt No.: 331 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 16, (3357)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu Amr İbni’l-As
Hadis: Hz. Peygamber (sav) raviye, kendisine bir ordu hazırlamasını emretmiştir. Mevcut develer (askerlere) yetmedi. Bunun üzerine Resulullah (sav) (devesi olmayanlar için, bilhere) hazine develerinden ödenmek üzere deve te’min etmesini emretti. (Böylece Abdullah) zekat yoluyla hazineye gelecek develerden iki adedi karşılığında bir deve temin ediyordu.”
Kayıt No.: 332 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 59, (2, 652)
Ravi (r.a.): Ali İbnu Ebi Talib
Hadis: Anlattığına göre, “devesini yirmi küçük deve mukabilinde veresiye olarak satmıştır”
Kayıt No.: 333 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Buhari, Büyu 108; Muvatta, Büyu 60, (2, 652)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: İbnu Ömer, satıcının zimmetinde bulunan bir binek devesini, Rebeze’de bulunan dört küçük deve mukabilinde satın almıştır.” (Buhari, bu hadisi bab başlığında senetsiz olarak kaydetmiştir)
Kayıt No.: 334 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Tirmizi, Büyu 21, (1238); İbnu Mace, Ticarat 56
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurdular: “İki hayvan, veresiye olarak bir hayvana mukabil satılamaz. Peşin satılırsa bunda bir beis yok.”
Kayıt No.: 335 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Tirmizi, Büyu 21, (1237); Ebu Davud, Büyu 15; Nesai, Büyu, 65, (7, 292); İbnu Mace, Ticarat 56, (2271)
Ravi (r.a.): Semüre İbnu Cündeb
Hadis: Hz. Peygamber (sav) hayvanın hayvanla veresiye satışını yasaklamıştır.” (Tirmizi, hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.)
Kayıt No.: 336 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 63, (2,654)
Ravi (r.a.): İbnu Şihab
Hadis: Said İbnu’l-Müseyyeb derdi ki: “Hayvanda riba yoktur. Hz. Peygamber (sav) hayvan satışını üç hususta yasakladı: el-Mezamin, el-Melakih ve Habelu’l-habele. Mezamin: Dişi devenin karnındaki yavru demektir. Melakih: Erkek devenin belinde bulunan (ve dişiyi dölleyen) şey demektir. Habelu’l-habele: “Hamile develerin hamile kalması) yani, dişi develerin karnındaki ceninin doğuracağı yavrunun satımı. (İmam Malik, bu tabirleri, yukarıdaki gibi açıklamıştır. Ancak garib kelimeleri açıklayan lugatci ve fakihler nezdinde, mezamin ve melakih kelimeleri aksi manaları ifade etmektedir.)
Kayıt No.: 337 

15

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 92, (2, 681-682)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik’e ulaştığına göre, bir adam İbnu Ömer (ra)’e gelerek: “Ben birisine bir borç verdim. Bana, bunu daha üstün bir şekilde iadesini şart koştum” dedi ve hükmünü sordu, İbnu Ömer (ra): “Bu ribadır” diye cevap verdi ve şu açıklamada bulundu: “Borç verme işi üç şekilde cereyan eder. 1- Borç vardır, bunu vermekle sadece Allah’ın rızasını düşünürsün. Karşılığında sana rıza-yı ilahi vardır. 2- Borç vardır, bununla arkadaşını memnun etmek istersin. 3- Borç vardır, temiz bir malla pis bir şey almak için bu borcu verirsin. İşte bu ribadır.” Adam: “Öyleyse bana ne emredersiniz, ey Ebu Abdirrahman?” diye sordu. İbnu Ömer şu açıklamada bulundu: “Akdi yırtmanı tavsiye ederim. Borçlu, verdiğin miktarı aynen iade öderse alırsın, Verdiğinden daha az iade eder, sen de alırsan sevap kazanırsın. Eğer sana, daha iyi birşeyi gönül hoşluğu ile verirse, bu sana bir teşekkürdür, böylece teşekkürünü ifade ediyor demektir. Sana ayrıca, ona vade tanıdığın için sevap vardır.”
Kayıt No.: 338 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 90, (2, 681)
Ravi (r.a.): Mücahid
Hadis: İbnu Ömer (ra) bir miktar borç para aldı. Bunu sahibine daha iyi bir şekilde ödedi. Borç veren adam: “Bu verdiğimden efdaldir (fazladır) diyerek almak istemedi. İbnu Ömer adama: “Biliyorum, ancak için bu şekilde rahat edecek” dedi.
Kayıt No.: 339 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 82, (2, 672)
Ravi (r.a.): Salim
Hadis: İbnu Ömer (ra)’e, “belli bir vade ile bir başkasında alacağı bulunan adam, parasını daha çabuk alabilmek için bir kısmından vaz geçecek olsa?” diye sordular. İbnu Ömer bunu hoş görmedi ve bu davranışı yasakladı.”
Kayıt No.: 340 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Muvatta, Büyu 81, (2,671)
Ravi (r.a.): Ubeyd İbnu Ebi Salih
Hadis: Ben, bilahere ödenmek üzere Dar-ı Nahle ehline bez sattım. Bir müddet sonra Küfe’ye gitmek istedim. Borçlular bana gelerek fiyattan biraz inmem halinde peşin ödeyeceklerini söylediler. Bunu Zeyd İbnu Sabit’e sordum. Bana: “Hayır, bu işi yapmana cevaz veremem, bunu (ribayı) ne senin yemeni, ne de (satın alanlara) yedirmeni emredemem” dedi.
Kayıt No.: 341 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Ümmü Yunus
Hadis: Zeyd İbnu Erkam (ra)’ın Ümmü Veled’i (çocuk doğurmuş cariyesi), Hz. Aişe (ra)’ye uğradı ve dedi ki: “Zeyd’in bir cariyesini el-Ata’ya sekiz yüz dirheme sattım. Sonra aynı cariyeyi ondan, ödeme zamanı dolmazdan önce altı yüz dirheme satın aldım. Ayrıca ben kendisine, bunu satacak olursan senden ben satın alacağım diye şart koşmuştum.” Hz. Aişe (ra): “Şart koşman da uygunsuz, satın alman da uygunsuz olmuş. Zeyd İbnu Erkam’a söyle ki, bu iş sebebiyle tevbe etmezse, Resulullah (sav)’la birlikte yaptığı cihadı iptal etmiştir” dedi. Kadın: “Zeyd ne yaptı ki (böyle hükmediyorsun?)” diye sorunca Hz. Aişe cevap olarak şu ayeti okudu: “Kime Rabb’inden bir öğüt gelir de faizcilikten geri durursa, geçmişi kendisinedir, onun işi Allah’a aittir…” (Bakara, 275). Ashab’tan pek çoğu hayatta olduğu halde, kimse bu hükümden dolayı Hz. Aişe’yi reddetmedi.
Kayıt No.: 342 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Zeyd İbnu Eslem
Hadis: Cenab-ı Hakk’ın terketmeyenler için harb etmeye izin verdiği riba, cahiliye devrinde iki şekilde cereyan ederdi: 1- Bir kimsenin diğer bir kimsede, vadeli bir alacağı bulunurdu. Vade dolunca alacaklı: “Ödeyecek misin yoksa faizlesin mi?” derdi. Borçlu öderse öbürü alırdı. Ödemezse, ölçeklenen, tartılan, ekilen veya sayılan çeşitten ise alacak katlanırdı. 2- Yaşla ölçülen bir mal ise, daha üst mertebeye kaydırılır, vade de uzatılırdı. İslam gelince Cenab-ı Hakk şu ayeti indirdi: “Ey iman edenler! Allah’tan sakının, inanmışsanız faizden arta kalan hesaptan vazgeçin. Böyle yapmazsanız, bunun Allah’a ve Peygamberine karşı açılmış bir savaş olduğunu bilin. Eğer tevbe ederseniz sermayeniz sizindir. Böylece haksızlık etmemiş ve haksızlığa uğramamış olursunuz” (Bakara 278-279).
Kayıt No.: 343 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu, 42, 43, 44, 46; Müslim, Büyu 45, 47, (1531); Tirmizi, Büyu 26, (1246); Ebu Davud, Büyu 53, (3454); Nesai, Büyu 9, (7, 248); Muvatta, Büyu 79, (2, 671); İbnu Mace, Ticarat 17, (2181)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Alış-veriş yapanlar, birbirlerinden ayrılmadıkça (akdi bozmakta) muhayyerdirler. Veya alış-veriş yapanlardan biri diğerine “muhayyersin” demişse yine muhayyerdir.” Ravi, Resulullah (sav)’ın belki de “Alış-veriş yapanlardan biri “muhayyerlik şartı üzere olsun demişse” şeklinde buyurmuş olacağından şüphe etmektedir.
Kayıt No.: 344 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 45; Müslim, Büyu 44, (1531)
Ravi (r.a.):
Hadis: Sahiheyn’de gelen bir rivayette şöyle buyurulmuştur: “İki kişi alış-verişte bulununca, onlar ayrılmadıkça, veya biri diğerini muhayyer bırakmadıkça her ikisi de muhayyerdir. Biri diğerini muhayyer bırakır da bu şartla alış-veriş yaparlarsa artık akit kesinleşmiştir. Alış-verişi yaptıktan sona ayrılırlar da ikisinden biri satıştan vazgeçmezse yine satış kesinleşmiştir.”
Kayıt No.: 345 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Müslim, Büyu 46, (1531)
Ravi (r.a.):
Hadis: Müslim’in bir diğer rivayetinde şöyle buyurulmuştur: “Alış-veriş yapan herhangi iki kişi arasında, birbirlerinden ayrılmadıkça akit kesinleşmiş olmaz. Ancak muhayyerlik şartıyla yapılan satış müstesna.”
Kayıt No.: 346 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Müslim, Büyu 45, (1531)
Ravi (r.a.):
Hadis: Müslim’in bir diğer rivayetinde Nafi’ der ki: “İbnu Ömer (ra) bir kimse ile alış-veriş yapınca bu satışın bozulmasını istemedi mi kalkar biraz yürür, sonra geri dönerdi.”
Kayıt No.: 347 

16

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 26, (1245)
Ravi (r.a.):
Hadis: Tirmizi’nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir: “İbnu Ömer, bir alış-verişi oturarak yapmış ise, akdin kesinleşmesi için ayağa kalkardı.
Kayıt No.: 348 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Buhari, Büyu 19, 22, 42, 44, 46; Müslim, Büyu 47, (1532); Ebu Davud, Büyu 53, (3459); Tirmizi, Büyu 26, (1246); Nesai, Büyu 8, 57, 244)
Ravi (r.a.): Hakim İbnu Hizam
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Alış-veriş yapanlar birbirlerinden ayrılıncaya kadar muhayyerdirler. Eğer doğru söyler ve (her şeyi) beyan ederlerse bu alış-verişleri her ikisi hakkında da mübarek kılınır. Gerçeği gizlerler ve yalan söylerlerse, alış-verişlerinin bereketi kalmaz.”
Kayıt No.: 349 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 26, (1247); Ebu Davud, Büyu 53, (3954); Nesai, Büyu 11, (7, 251-252)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu Amr İbni’l’As
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Alış-veriş yapan iki taraf, birbirlerinden ayrılmadıkça muhayyerdirler. Ancak, aralarında muhayyerlik anlaşması varsa bu müstesna. Bu durumda, “karşı taraf pişman olur da akdi bozar” korkusuyla birinin oradan ayrılması helal olmaz.”
Kayıt No.: 350 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 53, (3458); Tirmizi, Büyu 27, (1248)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Alış veriş yapan her iki taraf da akitden memnun kalmadıkça ayrılmasınlar.”
Kayıt No.: 351 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Büyu 27, (1249)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) bir bedeviyi, satıştan sona muhayyer kıldı. (Tirmizi hadisin sahih olduğunu söylemiştir.)
Kayıt No.: 352 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 80, (2, 671); Tirmizi, Büyu 43, (1270)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Alış-veriş yapanlar ihtilafa düşerlerse satanın sözü esas alınır. Müşteri muhayyer bırakılır.”
Kayıt No.: 353 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Muhayyerlik Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 53, (3457)
Ravi (r.a.): Ebu’l-Vadi’
Hadis: Bir gazvede bulunduk. Bir yere indik. Bir arkadaşımız, bir köle karşılığında bir at sattı. O günün geri kalan kısmında ve geceleyin beraber kaldılar. Sabah olunca göç hazırlığı yapıldı. Adam kalkarak atını eğerlemeye gitti. Bu satıştan pişman olmuştu. Öbürüne gidip akdi bozmak istedi. Fakat diğeri kabul etmedi, atı vermeyi reddetti ve “Aramızda Resulullah (sav)’ın ashabından Ebu Berze hakem olsun” dedi. Ona gelip, durumu anlattılar. Ebu Berze: “Aranızda Resulullah (sav)’ın hükmüyle hükmetmeme razı mısınız? Hz. Peygamber (sav) buyurmuştu ki: “Alım-satım yapanlar, birbirlerinden ayrılmadıkça muhayyerdirler.” Ben sizi ayrılmış göremiyorum.”
Kayıt No.: 354 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Buhari, Şufa 1, Büyu 96, 97, Hiyel 14, Şirket 8-9; Müslim, Müsakat 134 (1608); Nesai, Büyu 108, 109 (7, 301); Ebu Davud, Büyu 73, (3513, 3514); Tirmizi, Ahkam 33, (1370)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) taksim edilmedikçe her (akar) malda şufa hakkı bulunduğuna hükmetti. Araya sınırlar konup, yollar tayin edilince şufa hakkı kalkar. (Bu hadisi Beş Kitap da tahric etmiştir. Müslim’deki metin şöyledir: “Henüz taksim edilmemiş arazi, mesken, bahçe gibi (akar nevinden) her ortaklıkta şufa hakkı vardır. (Ortaklarından birinin) ortağına haber vermeden satması helal olmaz. Satmadan önce haber verir, ortağı satın alır veya terkeder. Ortağına haber vermeden satarsa, ortağı bu mala (aynı fiyat karşılığında) hak sahibi olur.”)
Kayıt No.: 355 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 75, (3518); Tirmizi, Ahkam 33, (1369); İbnu Mace, Şufa 2, (2494); Nesai, Büyu 80, (7, 301)
Ravi (r.a.):
Hadis: Ebu Davud ve Tirmizi’de gelen bir diğer rivayet şöyledir: “Komşu, komşusuna karşı şufa hakkına sahiptir. Aynı yoldan işliyorlarsa, komşu bulunmadığı takdirde, gıyabında satış yapmaz, bekler.”
Kayıt No.: 356 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Tirmizi, Ahkam 31, (1368), 33, (1370)
Ravi (r.a.):
Hadis: Tirmizi’nin bir diğer rivayetinde: “Evin komşusu eve bir başkasından daha çok hak sahibidir” buyrulmuştur.
Kayıt No.: 357 

17

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Tirmizi, Ahkam 31, (1368); Ebu Davud, Büyu 75, (3518)
Ravi (r.a.):
Hadis: Tirmizi’nin ve Ebu Davud’un Semure’den yaptıkları bir rivayete göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Evin komşusu komşunun evine veya tarlaya daha ziyade hak sahibidir.”
Kayıt No.: 358 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Buhari, Şufa 2, Hiyel 14,15; Ebu Davud, Büyu 75, (3516); Nesai, Büyu 109, (7, 320)
Ravi (r.a.): Amr İbnu’ş-Şerid
Hadis: Ebu Rafi (ra)’nin şöyle söylediğini işitmiştir: “Komşu, yakın komşusuna karşı daha çok hak sahibidir.”
Kayıt No.: 359 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Nesai, Büyu 109, (7,320)
Ravi (r.a.): Amr İbnu’ş-Şerid
Hadis: Bir adam, Hz. Peygamber (sav)’e: “Ey Allah’ın Resulü, tarlam var, kimsenin bunda ne ortaklığı ne de hissesi var, ancak komşum var” dedi. Hz. Peygamber (sav): “Komşu, yakın olan eve daha ziyade hak sahibidir” buyurdu.
Kayıt No.: 360 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Şuf’ay’a Dair Hadisler
Kaynak: Muvatta, Şufa 4, (7, 320)
Ravi (r.a.): Osman
Hadis: Buyurdular ki: “Bir araziye sınırlar konacak olursa artık onda şufa hakkı kalmaz, ne kuyunun suyunda şufa hakkı ne de hurma ağaçlarını telkih de (döllemede) şufa hakkı kalmaz.”
Kayıt No.: 361 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Selem 1, 2, 7; Müslim, Müsakat 127, 128, (1604); Ebu Davud, Büyu 57, (3463); Tirmizi, Büyu 68, (1311); Nesai, Büyu 6, 3 (7, 290); İbnu Mace, Ticarat 59, (2280)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Hz. Peygamber (sav) Medine’ye geldiginde Medineliler, bir yıllık, iki yıllık hurma mahsulünü peşinen satarlardI. Resulullah (sav) onlara: “Hurmayı kim önceden satarsa ölçüsünü, tartısını belirterek, vadesini tayin ederek satsın” buyurdu. (Bunu Beş Kitap tahric etmiştir. Buhari ve Ebu Davud’da gelen diğer rivayetlerde aynısı ifade edilmiş ve şöyle bir farklılığa yer verilmiştir: “…iki ve üç yıllık…”)
Kayıt No.: 362 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Selem 2, 3, 7; Ebu Davud, Büyu 57, (3464); Nesai, Büyu 62, (7, 290)
Ravi (r.a.): Muhammed İbnu Ebi’l-Mücalid
Hadis: Abdullah İbnu Şeddad İbni’l-Had ve Ebu Bürde selef mevzuunda ihtilafa düştüler. Beni, İbnu Ebi Evfa (ra)’a gönderdiler. Ben kendisine bu hususta sordum. Şu cevabı verdi: “Biz Resulullah (sav), Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer (ra) devirlerinde buğday, arpa, kuru üzüm ve kuru hurma hususlarında selefte bulunurduk. Ben, İbnu Ebza’ya da sordum. O da buna benzer bir cevap verdi.”
Kayıt No.: 363 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Selem 3; Ebu Davud, Büyu 57, (3464)
Ravi (r.a.): Muhammed İbnu Ebi’l-Mücalid
Hadis: Bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: “…Dedim ki: (siz selem adini) yanında alacağınız malın aslını bulunduran kimse ile mi yapardınız?” Şu cevabı verdi: Biz selem yaptığımız kimseye o hususu sormazdık.” (Ebu Davud’un rivayetinde şu ziyade var: “(Selem akdini) alacağımız mal elinde bulunmayan kimselerle yapardık.”)
Kayıt No.: 364 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 59, (3468)
Ravi (r.a.): Ebu Said el-Hudri
Hadis: Hz. Peygamber (sav) dedi ki: “Kim bir yiyecek veya bir başka şeyde selem akdi yapmışsa, bu malı fiilen kabzetmedikçe başkasına satmasın.”
Kayıt No.: 365 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Selem 3,4.
Ravi (r.a.): Ebu’l-Bahteri
Hadis: İbnu Ömer (ra)’e “hurmada selem yapılır mı?” diye sordum. Bana: “Resulullah (sav), meyvesi (yenmeye) salih oluncaya kadar hurmanın satılmasını yasakladı” cevabını verdi.
Kayıt No.: 366 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Selem 3, 4; Müslim, Büyu 55, (1537)
Ravi (r.a.): İbnu Abbas
Hadis: Rivayetinde der ki: “…Ondan yeninceye, tartılıncaya kadar…” Ben “Tartılması da ne dir?” diye sordum. Yanında bulunan bir zat: “Miktarı göz kararı ile kabaca takdir edilebilinceye kadar” diye açıkladı.
Kayıt No.: 367 

18

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 58, (3467); İbnu Mace, Ticarat 61, (2284); Muvatta, Büyu 21, (2, 644); Buhari, Selem 2
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Bir adam selem yoluyla (yani parasını peşin alarak, çıkacak mahsulden verilmek üzere) bir ağacın hurmasını sattı. Fakat o yıl o ağaç hiç mahsul vermedi. Satıcı ile müşteri ihtilafa düşerek davalarını Hz. Peygamber (sav)’e getirdiler. Resulullah (sav) satıcıya: “Onun parasını nasıl helal addedersin, parayı geri ver” dedi. Sonra şunu söyledi; “Hurma (yenmeye) salih oluncaya kadar onu selem yoluyla satmayın.”
Kayıt No.: 368 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 94, (2,682); Buhari, Selem, 7
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: İmam Malik, İbnu Ömer’in sözü olarak şunu tahric etmiştir: “Kişinin, bir başkasına selem yoluyla yiyecek satmasında bir beis yoktur, yeter ki, yiyecek maddesinin fiyatı belirlenmiş, ödemenin zamanı tayin edilmiş olsun. Ancak (hasada) salahı ortaya çıkmayan ekinde veya (yenmeye) salahı ortaya çıkmayan hurmada selem olmaz.” (İbnu Ömer’in bu sözünü Buhari, bab başlığında senedsiz olarak kaydetmiştir.)
Kayıt No.: 369 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 91, (2, 681)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik’e ulaştığına göre, bir adam, Hz. Ömer (ra)’e gelip başka bir memlekette ödemek şartıyla kendisiyle selem akdi yapan bir adamdan haber vererek bu akid hakkında sormuştur da, Hz. Ömer (ra) hoşnutsuzluk izhar etmiş ve: “Pekala, devenin kirası nerede?” demiştir.
Kayıt No.: 370 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Selem (Önceden Satma) Hakkında
Kaynak: Muvatta, Büyu 94, (2,682)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: İmam Malik’e ulaştığına göre, İbnu Mes’ud (ra) şöyle demiştir: “Kim selem akdi yaparsa, sakın fazla alma şartı koşmasın. Bir avuç saman bile olsa bu fazlalık ribadır.”
Kayıt No.: 371 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Müslim, Müsakat 129, (1605); Ebu Davud, Büyu 49, (3447); Tirmizi, Büyu 40 (1267)
Ravi (r.a.): İbnu’l-Müseyyeb
Hadis: Ma’mer İbnu Ebi Ma’mer – ki İbnu Abdillah da denir ve Benu Adiyy İbnu Ka’b’dan biridir – dedi ki: “Resulullah (sav) şöyle buyurdular: “İhtikar yapan hatakar olmuştur.” Said İbnu’l-Müseyyeb’e: “Ama sen de ihtikar yapıyorsun” dendi de: “Bu hadisi rivayet eden Ma’mer de ihtikar yapıyordu” diye cevap verdi.”
Kayıt No.: 372 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Muvatta, Büyu 56, (2,651)
Ravi (r.a.): Ömer
Hadis: İmam Malik diyor ki: “Bana ulaştığına göre Hz. Ömer (ra) şöyle demiştir: “Bizim çarşımızda ihtikar olamaz. Yanlarında fazla yiyecek maddesi bulunan bir kısım insanlar, bizim sahamıza Allah’ın rızkından inmiş olan bir rızka yönelip, onu bize karşı saklayamazlar. Ancak kim, yaz, kış demeden zahmetlere katlanarak mal getirmiş ise o Ömer’in misafiridir. Allah’ın istediği şekilde malını satsın, istediği şekilde de saklasın.”
Kayıt No.: 373 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Muvatta, Büyu 56, (2, 651)
Ravi (r.a.):
Hadis: İmam Malik’e ulaştığına göre, Hz. Osman (ra) da ihtikar yapmayı yasaklamıştır.
Kayıt No.: 374 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Muvatta, Büyu 57, (2, 651)
Ravi (r.a.): İbnu’l-Müseyyeb
Hadis: Hz. Ömer (ra), pazara uğramıştı. Orada Hatib İbnu Ebi Belte’a’ya uğradı. Hatib’in (ucuz fiyatla) kuru üzüm sattığını görünce: “Ya fiyatı (diğerlerinin seviyesine yükseltirsin yahut pazarımızdan çeker gidersin” diye ihtar etti.”
Kayıt No.: 375 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 51, (3450)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Bir adam gelerek: “Ey Allah’ın Resulü, bizler için eşyalara fiyat tesbit ediver” diye müracaatta bulundu. Hz. Peygamber (sav): “Hayır, fiyat koymayayım (rızka bolluk vermesi için) Allah’ıma dua edeyim” cevabını verdi. Arkadan bir başkası gelerek: (Ortaklık pahalandı, eşyaların) fiyatını bize siz tesbit ediverin” diye talebde bulununca, bu sefer: “Hayır rızkı bollaştırıp, darlaştıran Allah’tır. Ben hiçbir kimseye zulmetmemiş olarak Allah’a kavuşmak istiyorum” cevabını verdi.
Kayıt No.: 376 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 51, (3451); Tirmizi, Büyu 73, (1314)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Halk Hz. Peygamber (sav)’e müracaatla: “Ey Allah’ın Resulü, fiyatlar yükseldi, bizim için fiyatları siz tesbit edin” dediler. Resulullah (sav) onlara şu cevabı verdi: “Fiyatları koyan Allah’tır. Rızkı veren, artırıp eksilten de O’dur. Ben ise, hiç kimse benden ne kan ne de mal hususunda hak talebinde bulunmaz olduğu halde Allah’a kavuşmamı diliyorum.” (Tirmizi hadisin sahih olduğunu söylemiştir)
Kayıt No.: 377 

19

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak:
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Pahalanması için, kim bir yiyecek maddesini kırk gün saklarsa, o, Allah’tan yüz çevirmiştir, Allah da ondan yüz çevirmiştir.” Bu hadisi Ahmed İbnu Hanbel Mesned’inde (2, 33) zikretmiştir. Mecmau’z-Zevaid’de bunun ayrıca Ebü Ya’lfi el-Mevsıli’nin ve Bezzar’ın Müsned’lerinde, Taberani’nin el-Mu’cemu’l- Evsat’ında tahric edildikleri belirtilir.
Kayıt No.: 378 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Muaz
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’ın şöyle söylediğini işittim: “İhtikar yapan kişi ne kötüdür. Allah fiyatları ucuzlatsa üzülür, pahalandırırsa sevinir.” Bu rivayet mişkatu’l-Mesabih’de 2897 numarada Rezin’den olarak kaydedilmiş, Beyhaki’nin Şu’abu’l-İman’ından alındığı belirtilmiştir.
Kayıt No.: 379 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Ebu Ümame
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: “Şehirlerde yaşayanlar, Allah yolunda hapsedilmiş kimselerdir. Gıdalarında onlara ihtikar yapmayın, onlara fiyatları yükseltmeyin, zira kim onlara bir gıda maddesini kırk gün hapsetse, sonra da tamamını tasadduk etse yine de işlediği günahı affettiremez.” Rezin’in ilavesidir. Münziri’nin et-Tergib ve’t-Terhib’inde kaydedilmiştir (3, 27).
Kayıt No.: 380 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: Rezin
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre ve Hz. Ma’kıl İbnu Yesar
Hadis: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuşlardır: “Muhtekirler ve cana kıyanlar aynı derecede haşrolacaklar. Kim Müslümanların herhangi bir şeydeki fiyatına müdahale ederek pahalandırırsa, kıyamet gününde ateşin büyüğünde cezalandırılması Allah’a vacib olmuştur.” Rezin’in ilavesidir. Münziri’nin et-Tergib ve’t-Terhib’inde kaydedilmiştir (3, 27).
Kayıt No.: 381 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler
Kaynak: İbnu Mace, Ticarat 6, (2153)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Buyurdu ki: “Pazara mal celbeden rızklanır, muhtekir mahrum bırakılır. Kim mü’minlerin bir gıdasını onlara karşı saklar, ihtikar yaparsa, Allah onu iflasa ve cüzzam hastalığına duçar eder”
Kayıt No.: 382 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 71, (3508, 3509, 3510); Tirmizi, Büyu 53 (1285); Nesai, Büyu 16, (8,254-255); İbnu Mace, Ticarat 43, (2242-2243)
Ravi (r.a.): Aişe
Hadis: Bir adam bir köle satın aldı. Köle, Allah’ın dilediği kadar (bir müddet) adamın yanında ikamet etti. Sonra adam kölede bir kusur tesbit etti. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav)’e gelerek şikayette bulundu ve eski sahibine iade etti. Eski sahibi: “Ey Allah’ın Resulü, (yanında kaldığı müddetçe) kölemi kullandı, ondan istifade etti” dedi. Resulullah (sav): “Harac (menfaat), zamin (kefil) olana aittir” buyurdu.
Kayıt No.: 383 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair
Kaynak:
Ravi (r.a.):
Hadis: Nesai’nin bir rivayeti şöyledir: Resulullah (sav) menfaatin, zamin olana aid olduğuna hükmetti ve zamin olmayan kimsenin menfaat talebini yasakladı. Tirmizi hazretleri, “Menfaat, zamin olana aittir” sözünü şöyle açıkladı: “Burada zamin o kimsedir ki, bir köle satın alır, bir müddet onu hizmetlenir, sonra onda bir kusur tesbit eder ve bu sebeple köleyi satıcısına iade eder. Bu durumda, köleden hasıl olan menfaat müşteriye aittir. Zira köle, şayet helak olsaydı, müşterinin malı olarak helak olacaktı. Buna benzeyen bütün meselelerde menfaat, zamin olana aittir.”
Kayıt No.: 384 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair
Kaynak: Ebu Davud, Büyu 72, (3506)
Ravi (r.a.): Ukbe İbnu Amir
Hadis: Resulullah (sav) buyurdu ki: “Kölenin müddeti üç gündür. Şayet müşteri, bir hastalığa rastlarsa, herhangi bir delil ibraz etmeden köleyi satana geri verir. Üç günden sonra hastalığa rastlarsa, bu hastalığın, satın aldığı zamana ait olduğu hususunda delil ibraz etmesi gerekir.”
Kayıt No.: 385 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair
Kaynak: Muvatta, Büyu 8 (2,617)
Ravi (r.a.): Ebu Seleme İbnu Abdirrahman İbni Avf
Hadis: Abdurrahman İbnu Avf (ra), Asım İbnu Adiy’den bir cariye almıştı. Cariyenin evli olduğunu anladı ve derhal geri verdi.”
Kayıt No.: 386 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair
Kaynak: Muvatta, Büyu 4, (2, 613)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Anlattığına göre, kendisi, sekizyüz dirheme bir köle satar ve satarken “kusursuz” olduğunu söyler. Ancak, satın alan kimse bilahere: “Kölede bir hastalık var bana söylemedin” der. İhtilaf Hz. Osman (ra)’a götürülür. Adam: “Kölede hastalık olduğu halde, haber vermeksizin bana sattı” der. Abdullah (ra): “Ben onu kusursuz olarak sattım” der. Hz. Osman (ra) sattığı zaman kölede kusur olduğunu bilmediğine dair yemin etmesine hükmetti. Abdullah yemin etmekten imtina ederek, köleyi geri aldı. Köle yanında sıhhatine kavuştu. Sonra onu yeniden sattı ve bu sefer binbeşyüz dirhem aldı.
Kayıt No.: 387 

20

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ağacı Ve Köleyi Satmak
Kaynak: Buhari, Büyu 90, 92, Şürb 17, Şürüt 2; Müslim, Büyu 77, (1543); Muvatta, Büyu 9 (2, 617); Tirmizi, Büyu 25, (1244); Ebu Davud, İcare 44, (3433, 4434); Nesai, Büyu 75, (7, 296)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Hz. Peygamber (sav)’ın şöyle sölediğini işittim: “Kim döllemesi yapılmış bir hurmalık satarsa (bir başka rivayette satın alırsa) bunun meyvesi satana aittir. Satın alan kendisinin olacak diye şart koşmuşsa o hariç (bu durumda meyve müşterinindir). Kim de bir köle satarsa, kölenin malı satanındır, burada da satın alan “benim olacak” diye şart koşmuşsa o hariç, bu takdirde kölenin malı varsa müşterinin olur.”
Kayıt No.: 388 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Ağacı Ve Köleyi Satmak
Kaynak: Müslim, Müsakat 17, 14, (1554); Ebu Davud, İcare 24, (3574), 60, (3470)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: “Bir din kardeşine yemiş satsan sonra da buna bir afet gelse, ondan bir şey alman sana helal olmaz. Kardeşinin malını hakkın olmadığı halde nasıl alırsın?” (Bir başka rivayette: “Resulullah (sav), afetle gelen zararın hesaptan düşülmesini emretti” demiştir.)
Kayıt No.: 389 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Buhari, Zekat 4; Müslim, Zekat 34, (992)
Ravi (r.a.): Ahnef İbnu Kays
Hadis: Ben Kureyş’ten bir grubla oturuyordum. Oradan Ebu Zerr (ra) geçti. Şöyle diyordu: “Mal biriktirenleri, cehennem ateşinde kızdınlan taşlarla müjdele. Bu kızgın taşlar onların her birinin memelerinin uçlarına konacak, ta kürek kemiklerinden çıkacak; kürek kemiklerine konacak, ta meme uçlarından çıkacak. (Böylece) çalkalanıp duracaklar” dedi. Bu konuşmayı dinleyenler başlarını indirdiler. Onlardan hiçbirinin bu adama cevap verdiğini görmedim. Bunun üzerine adam dönüp gitti. Ben de peşinden onu takip ettim. Nihayet bir direğin dibine oturdu. “Bu adamların, senin kendisine söylediklerinden hoşlanmadıklarını görüyorum” dedim. Şu cevabı verdi: “Bunların hakikaten hiçbir şeye aklı ermiyor. Dostum Ebu’l-Kasım (sav) bir keresinde beni çağırdı. Yanına varınca bana: “Uhud’u görüyormusun?” dedi. “Evet görüyorum” dedim. Bunun üzerine: “Bunun kadar altınım olmasını istemem, (olsaydı) üç dinar müstesna hepsini infak ederdim” buyurdu. Ebu Zerr (ra) önceki sözünü te’kiden: “Bu (Kureyşliler var ya) dünyayı topluyorlar hiçbir şeye akılları ermiyor” dedi. Ben: “Seninle bu Kureyşli kardeşlerinin arasında ne var ki, onların yanına uğramıyor, onlardan birşey almıyorsun?” dedim. Ebu Zerr: “Hayır! Rabbine yemin ederim, taa Allah ve Resulüne kavuşuncaya kadar ben onlardan ne dünyalık isterim ne de kendilerine din namına bir şey sorarım” dedi. Ben tekrar: “Şu ihsan meselesi hakkında ne dersin?” dedim. “Sen onu al. Çünkü, bugün onda bir nafaka var. Ancak, bu ihsan dinin karşılığında yapılırsa, bırak alma” dedi.
Kayıt No.: 390 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Buhari, Zekat 4, İstikraz 3, Bed’u’l-Halk 6, İst’izan 30, Rikak 13, 14; Müslim, Zekat 34 (992)
Ravi (r.a.): Ahnef İbnu Kays
Hadis: Bir başka rivayette şöyle denmiştir: (Ebu Zerr (ra)’den naklen) Ben Resulullah (sav)’la beraber yürüyordum. O, Uhud dağına bakıyordu. Bir ara: “Evimde üç gece kalacak altınım olsun istemem. Ancak üzerimdeki bir borç sebebiyle tek dinarı koruyabilir, geri kalanın da Allah’ın kullarına şöyle şöyle dağıtılmasını emrederdim” dedi ve elleriyle önüne, sağma soluna dağıtma işareti yaptı.
Kayıt No.: 391 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Müslim, Zekat, 301, (590); Buhari, Eyman 3, Zekat 43; Tirmizi, Zekat 1, (617); Nesai, Zekat 2, (5,10-11)
Ravi (r.a.): Ebu Zerr
Hadis: Hz. Peygamber (sav) Kabe’nin gölgesinde otururken yanına geldim. Beni görünce: “Kabe’nin Rabbine kasem olsun onlar zararda” buyurdu. Ben: “Ey Allah’ın Resulü, annem babam sana feda olsun, onlar kimlerdir?” dedim. Buyurdu ki: “Onlar malca çok olanlardır. Ancak -eliyle ön, arka, sağ ve sol taraflarını göstererek- şöyle şöyle bol bol vermelerini emredenler müstesna” dedi ve hemen ilave etti: “Böyleleri ne kadar az! Şunu bilin ki, devesi, sığırı, davarı olup da zekatını vermeyen her insan kıyamet günü, o malları, mümkün olan en iri ve en semiz şekilde karşısına çıkıp, sırayla boynuzlarıyla toslayacak, ayaklarıyla çiğneyecek. Sonuncusu da bu muameleyi yapınca birinci tekrar başlayacak. Bu hal, insanlar arasındaki hüküm bitinceye kadar devam edecek”
Kayıt No.: 392 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Ebu Davud, Zekat 46, (1698)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Bir gün Resulullah (sav) bize hitab ederek şöyle buyurdular: “Sıkılık huyundan kaçının. Zira sizden önce gelip geçenler bu huy yüzünden helak oldular. Şöyle ki: Bu huy onlara cimrilik emretti, onlar hemen cimrileşiverdiler, sıla-ı rahmi kesmelerini emretti, hemen sıla-ı rahmi kestiler, doğru yoldan çıkmayı (fücur) emretti, hemen doğru yoldan çıktılar.”
Kayıt No.: 393 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Tirmizi, Bir 41, (1963)
Ravi (r.a.): Ebu Said el-Hudri
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “İki haslet vardır ki bir mü’minde asla beraber bulunmazlar: Cimrilik ve kötü ahlak.”
Kayıt No.: 394 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Tirmizi, Zühd 26, (2337)
Ravi (r.a.): Ka’b İbnu İyaz
Hadis: Resulullah (sav)’ı şöyle derken işittim: “Her ümmet için bir fitne vardır, benim ümmetimin fitnesi de maldır.”
Kayıt No.: 395 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Tirmizi, Zühd 20, (2329)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Resulullah (sav) şöyle buyurdular: “Çiftlik edinmeyin, dünyaya bağlanır kalırsınız.”
Kayıt No.: 396 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Müslim, Zühd 3, 4, (2958); Nesai, Vesaya 1, (6, 238); Tirmizi, Tefsir, Tekasür, (3351)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu’ş-Şihhir
Hadis: Resulullah (sav) Elhakümü’t-tekasür suresini okurken yanına geldim. Bana: “İnsanoğlu malım malım der. Halbuki ademoğlunun yiyip tükettiği, giyip eskittiği ve sağlığında tasadduk edip gönderdiğinden başka kendisinin olan neyi var? Gerisini ölümle terkeder ve insanlara bırakır.”
Kayıt No.: 397 

21

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Tirmizi, Zühd 42, (2376)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) şöyle söyledi: “Altına tapanlar mel’undur, gümüşe tapanlar melundur.”
Kayıt No.: 398 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Buhari, Rikak 12; Nesai, Vesaya 1, (6, 237-238)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Resulullah (sav) bir keresinde, “Hanginiz, varisinin malını kendi malından daha çok sever?” diye sordu. Cemaat: “Ey Allah’ın Resul, içimizde, herkes kendi malını varisinin malından daha çok sever” dediler. Bunun üzerine: “Öyleyse şunu bilin: Kişinin gerçek malı hayatında gönderdiğidir. Geriye koyduğu da varislerinin malıdır.”
Kayıt No.: 399 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Cimrilikle İlgili Bölüm
Kaynak: Tirmizi, Zühd 19, (2328); Nesai, Zinet 119, (8, 218-219); İbnu Mace, Zühd 1, (4103)
Ravi (r.a.): Ebu Vail
Hadis: Hz. Muaviye (ra) bir gün Ebu Haşim İbnu Utbe’ye uğradı. Maksadı geçmiş olsun ziyaretinde bulunmaktı, çünkü Ebu Haşim hastaydı. Yanma varınca ağlar buldu. “Ey dayıcığım niye ağlıyorsun? Dayanamadığın bir ağrı veya dünyaya karşı bir hırs mı seni böyle ağlatıyor?” diye sordu. Ebu Vail: “Hayır, asla bu sebeplerle ağlamıyorum. Ne var ki, Resulullah (sav) bizden bir söz almıştı, onu tutamadım (bu sebeple ağlıyorum)” dedi. Hz. Muaviye: “Neydi o?” diye sordu. “Ben,” dedi, “Resulullah (sav)’ı şöyle söylerken dinlemiştim: “Sizden birine, dünyalık olarak bir hizmetçi ve Allah yolunda cihadda kullanacağı bir binek edinecek kadar mal toplaması yeterlidir.” Halbuki bugün ben kendimi bundan daha çok mal toplamış görüyorum.” (Rezin merhum şu ilavede bulundu: “Ebu Haşim rahmet-i Rahman’a kavuştuğu zaman, geride bıraktığı serveti hesaplandı, hepsi otuz dirhem kadardır. – Bu ziyadenin kaynağı bulunamamıştır – )
Kayıt No.: 400 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Buhari, İstizan, 53; İbnu Mace, Zühd 13, (4162)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Ben Resulullah (sav)’la beraber iken kendi elimle bir ev yapmıştım. Bu ev beni yağmura karşı korumaya, güneşe karşı da gölgelemeye yetiyordu. Bunun inşasında Cenab-ı Hakk’ın mahlukatından hiçbirinin yardımını da görmemiştim.
Kayıt No.: 401 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Buhari, İstizan, 53; İbnu Mace, Zühd 13, (4162)
Ravi (r.a.): İbnu Ömer
Hadis: Bir başka rivayette: “Resulullah (sav)’ın vefatından beri tuğla üzerine tuğla da koymuş değilim” der.
Kayıt No.: 402 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Buhari, Marda 19, Da’avat 30, Rikak 7, Temenni 6; Müslim, Zikr 12, (2681); Nesai, Cenaiz 2, (4, 3-4)
Ravi (r.a.): Kays İbnu Ebi Hazım
Hadis: Habbab İbnu’l-Eret (ra)’e geçmiş olsun ziyaretine geldik. Karnına tam yedi yerden dağ vurmuştu. Bize: “Bizden önce gelip geçen arkadaşlarımız var ya, dünya onların sevaplarından hiçbir şey noksanlaştırmadı. Biz ise onlardan sonra öyle dünyalığa erdik ki, koruyacak yer bulamayarak toprağa (bina inşaatına) yatırdık. Halbuki sıkıntılı dönemde, (öyle anlar oldu ki) eğer Resulullah (sav) yasaklamasaydı, ölmeyi temenni edecektik” dedi. Bir başka gelişlerimizde Habbab’ı kendine ait bir duvarı inşa ederken görmüştük de şöyle buyurmuştu: “Müslüman harcadığı her şey için sevaba erer, ancak şu inşaat işi hariç.”
Kayıt No.: 403 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Tirmizi, Kıyamet 41, (2484)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Nafaka için harcananın hepsi Allah yolunda harcanmış gibidir, bina için harcanan müstesna, bunda hayır yoktur.”
Kayıt No.: 404 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 169, (5237)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Bir gün Resulullah (sav) yanında biz olduğumuz halde (gezintiye) çıktı. Derken, etrafındaki binalara rağmen (daha yüksek olduğu için) sivrilen bir kubbe görmüştür “Bu da ne?” diye sordu. “Ensardan falancaya ait dendi. Resulullah (sav) sükut buyurdu, ancak binaya karşı içinden hoşnutsuz olmuştu. Bir müddet sonra, sahibi geldi. Hz. Peygamber (sav)’e cemaatin içinde selam verdi. Resulullah (sav) yüzünü çevirdi ve selamını almadı. Tekrar tekrar selam verdi ise de aynı şekilde davranarak selamını almadı. Adam anladı ki Resulullah (sav) kendisine kızgındır ve yüz çevirmektedir. Durumu arkadaşlarına açarak: “Allah’a kasem olsun, Resulullah (sav)’ın bakışını iyi bulmuyorum. Hakkımda ne olup bitti, bilemiyorum da” dedi. Kendisine: Gezinirken kubbeni gördü. “Bu kimin?” dedi. Sana ait olduğunu haber verdik” dediler. Adam hemen dönüp, kubbesini yıktı, öyle ki yerle bir etti. Resulullah (sav) bir başka gün yine gezintiye çıktı. Kubbeyi göremeyince: “Kubbeye ne oldu?” diye sordu. Kubbe sahibiyle olup biten gelişmeler haber verildi. Bunun üzerine Resulullah (sav) “Bilin ki, zaruri olmayan her bina, sahibine bir vebaldir” buyurdu.
Kayıt No.: 405 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 169, (5235), (5236); Tirmizi, Zühd, 25, (2336); İbnu Mace, Zühd 13 (4160)
Ravi (r.a.): Abdullah İbnu Amr İbni’l’As
Hadis: Ben, ahşab evimi tamir için çamurlamakla meşguldüm. Resulullah (sav) bana uğradı ve: “Bu da ne Ey Abdullah?” buyurdu. Ben: “Evin tamiriyle meşgulüm” dedim. “Ölüm(ün gelmesi) ve bu ev(in yıkılmasın)dan daha çabuktur” buyurdu. (Bir rivayette: “Ben emr-i Hakk’ın gelmesini bun(un yıkılmasın)dan daha çabuk görüyorum” buyurmuştur)
Kayıt No.: 406 

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 170, (5238)
Ravi (r.a.): Dükeyn İbnu Said el-Müzeni
Hadis: Yiyecek istemek üzere Resulullah (sav)’a uğradık. Hz. Ömer (ra)’e seslenerek: “Ey Ömer git, istediklerini ver” emretti, Hz. Ömer bizi bir odaya çıkardı. Hücresinden anahtarı çıkardı ve kapıyı açtı.
Kayıt No.: 407 

22

Fasıl: BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ
Konu: Bina Bölümü
Kaynak: Buhari, Mezalim 29; Müslim, Müsakat 243, (1613); Tirmizi, Ahkam 20, (1355); Ebu Davud, Akdiye 31, (3633); İbnu Mace, Ahkam 16, (2338)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Yol hususunda ihtilaf ederseniz genişliğini yedi zira yapın.”
Kayıt No.: 408 

 


 

Cevap bırakın

Aramanızı yukarıya yazmaya başlayın ve aramak için geri tuşuna basın.
Select Your Style

You can choose the color for yourself in the theme settings, сolors are shown for an example.